محاسبات صرفه جویی انرژی موتورهای الکتریکی
انتخاب موتور در اکثر موارد بدون توجه به بازده موتور انجام شده و تنها در محرکهـای
بسیار بزرگ این موضوع مد نظر قرار میگیرد. از عوامل اصلی در انتخاب موتـور، قیمـت
خرید و موجود بودن موتور به شمار میآید. سـازندگان موتورهـای الکتریکـی نیـز بـرای
برآورده ساختن خواسته خریداران، مبنای کار را عوامل فوق در نظر گرفته و تنها در ایـن
موارد به رقابت میپردازند. لیکن با افزایش قیمت انرژی، استفاده کنندگان از موتورهای
الکتریکی به اهمیت هزینه انرژی تلف شده درطول عمر مفید موتور پی برده و رفته رفته
نحوه محاسبات اقتصادی برمبنای قیمت در عمر مفید تغییر یافته است، به طوری که بـه
غیر از قیمت اولیه خرید، هزینه انرژی تلف شده در عمر مفید موتور نیز باید مد نظر قرار
گیرد. بدین ترتیب در انتخاب موتور، بازده و ضریب توان از مهمترین عوامل بـه شـمار
آمده و حتی در محرکهای کوچک نیز به دلیل کثرت تعداد آنها حایز اهمیت میباشد .
برای انتخاب اقتصادی موتور باید صرفه جویی اقتصادی محاسبه شده با تفاوت قیمت
اولیه دو موتور نیز مقایسه شود. از نظر صرفه جویی در انرژی مصرفی، معمولاً بهترین
پیشنهاد آن است که مناسبترین موتور از نظر میزان و نوع بار انتخاب شود. لیکن در
برخی موارد کاربرد موتور و نحوه تغییرات بار با زمان نیز باید مدنظر قرار گیرد. اهمیت
این موضوع از آنجاست که بازده و ضریب توان موتور تابعی از شرایط بار است .
موتورهای الکتریکی استاندارد
برای انجام محاسبات مربوط به صرفهجویی انرژی موتورهای الکتریکی مورد مطالعه، از
اطلاعات فصلهای پیش و مقادیر محاسبه شده استفاده میکنیم. همانگونه که در
فصل پیش دیدیم معمولاً مقادیر بازده در حال کار موتورها، چندین درصد از مقادیر
بازده نامی با فرضهایی که در مورد موتورها انجام دادیم کمتر میباشد. با در نظر
گرفتن این موضوع که در صورت ایجاد شرایطی که بتوانیم به مقادیر استاندارد بازده
در مورد این موتورها دست پیدا کنیم طبق رابطه 1-5 به محاسبه میزان صرفه جویی
انرژی آن می پردازیم
ES : صرفه جویی انرژی در یک دوره زمانی
hp : توان نامی موتور (اسب بخار )
L : ضریب بار (درصد بار نامی
hr : ساعات کارکرد در آن دوره زمانی
موتورهای الکتریکی با بازده بالا
در صورت استفاده از موتورهای الکتریکی با بازده بالا که دارای بازده نامی بالاتری
نسبت به موتورهای الکتریکی استاندارد میباشند، صرفه جویی انرژی به مراتب بیش از
مقادیر ذکر شده در بخش قبل خواهد بود .
در این رابطه ذکـرچند نکته ضروری به نظر میرسد :
– در سالن بدنه موتورهای الکتریکی دیگری نیز بودند که هـر کـدام بـه دلایلـی در ایـن
تحلیل شرکت نداشته اند. از جمله میتوان به موتورهای برجهای خنک کن و موتور فـن هـا
اشاره کرد که به دلیل عدم دسترسی به آنها در تحلیلها شرکت نداشته اند. بد نیست در
اینجا اشاره ای نیز به موتور کانوایرهای زمینی شود که به دلیل استفاده از دستگاه کنتـرل
دور به صرفه شناخته شدهاند، ضمن آنکه مقادیر صرفه جویی انرژی آنها که تقریباً مشابه
کانوایرهای هوایی است چندان قابل توجه نمیباشد .
در تحلیل های فوق همواره سعی شده است تا حداقل صرفه جویی های موردانتظار در نظر
گرفته شود .
با توجه به این موارد، مسلماً میـزان صـرفه جـویی انـرژی در همـین سـالن بـیش از ایـن
مقدار خواهد بود ولی در تحلیلها همواره از همین مقادیر استفاده می شود .
پیش بینی میزان صرفه جویی انرژی مجموعه ایران خودرو
با توجه به قبضهای بـرق مصـرفی کارخانـه در دوره هـای 05 و 07 سـال 87 میـانگین
مصرف انرژی الکتریکی کارخانه در هر ماه برابر خواهد بود با :
8,057,803 kWh/Month = ميانگين مصرف ماھيانه انرژي الكتريكي كارخانه
با توجه به اطلاعات کسب شده، میتوان مجموعه ایران خودرو را حدوداً 20 برابر سالن
بدنه فرض نمود. با توجه به این تفاسیر مقادیر صرفه جویی قابل پیشبینـی بـرای کـل
مجموعه در هر ماه برابر خواهد بود با :
343,221 kWh/Month = مقدار قابل پيشبيني صرفه جويي انرژي الكتريكي كارخانه (حالت استاندارد )
551,089 kWh/Month = مقدار قابل پيشبيني صرفه جويي انرژي الكتريكي كارخانه (حالت بازده با0 )
کل مجموعه به ترتیب برابر 4.3 درصد و 6.8 درصد میبا شد که رقم قابل توجهی بـه
نظر میرسد.
