معرفی دیگر روش های حفاظت داخلی و خارجی

هادي میانی :

ارتباط بین برقگیر و سیستم زمین توسط هادي میانی انجام می گیرد واگرارتفاعساختمان از 28 متر بالاتر باشد بایستی براي اتصال برقگیر به سیستم زمین از هاديمیانی استفاده نمود. در موردسطح مقطع هادي براي مصارف خانگی سیم مسی50 وبراي مصارف صنعتی سیم هاي 120 ، 90 ، 75 و … بسته به مؤلفه محتویات ساختمانمی توان استفاده نمود.

یک نکته ضروري در مورد هادي میانی تخلیه جانبی است اگر هنگام نصب اتصالاتهادي میانی به اندازه کافی دقت نگردد، امکان ایجاد اتصال کوتاه و تخلیه انرژي ازمسیرهاي نامناسب وجود داردکه خطر این مسئله می تواند بیشتر از خطر اصابتصاعقه باشد. براي نصب هادي میانی از بست هاي مخصوصی استفاده می گردد کهمعمولاً از جنس مس یا استیل هستند و همچنین منطبق بر استاندارد اروپا فاصله هاديمیانی از دیوار بایستی کمتر از یک دهم متر باشد.

سیستم زمین :

یکی از مهم ترین قسمت هاي سیستم ارتینگ سیستم زمین می باشد.بااصابت رعدو برق به برقگیر انرژي آن به برقگیر منتقل می گردد و سیستم هادي میانی وظیفه داردبدون تخلیه از مسیرهاي نادرست از یک مسیر مناسب که در طراحی مدنظر بوده آن رابه سیستم زمین منتقل گرداند و کار سیستم ارت به تزریق انرژي رعد و برق به زمینمنتهی می شود.

با توجه به توضیح بالا معلوم می گردد که قسمت زمین سیستم ارت بایستی بهنحوي تخلیه انرژي به زمین را در اسرع وقت انجام نماید و می دانید زمین مبداء تواناست و داراي مقاومت صفر ، ولی به علت وجود لایه هاي پوسته زمین، در سطح زمینمقاومت آن دقیقاً صفر نیست و ما با ایجاد سیستم زمین مقاومت زمین را به صفرنزدیک می نماییم تا قابلیت جذب انرژي رعد و برق را داشته باشد.

پس مهمترین مؤلفه یک سیستم زمین مقدار مقاومت آن است که هر چه پایین تر باشد بهتر است.براي سیستم هاي قدرت، مقاومت ارت زیر ده اهم قابل قبول می باشد ولی براي سیستمهاي حساس از قبیل سیستم هاي مخابراتی معمولاً مقاومت زیر سه اهم مدنظر است کهدر موارد خاص با توجه به پیشنهاد سازنده دستگاه این مقدار تغییر می یابد.

انواع سیستم زمین

سیستم زمین به انواع مختلفی از قبیل سیستم چاه، سیستم حلقه وسیستم میله ايارت تقسیم بندي می شود و با توجه به نوع خاکی که می خواهیم سیستم زمین ایجادنماییم انتخاب می گردد. مثلاً در جاده هاي سنگلاخی، میله هاي ارت که به صورتشبکه اي در زمین فرو می روند براي ایجاد و گسترش سیستم زمین بهترین گزینهاست.

2- حفاظت تجهیزات نصب شده در داخل ساختمان :

منظور از حفاظت داخلی ، اجراي سیستم هم پتانسیل درداخل ساختمان ونصبارسترهاي حفاظت در مقابل ولتاژ ناشی از صاعقه و سو ییچینگ بر روي کابلهاي تغذیه ،دیتا، تلفن وتجهیزات حساس می باشد.
استانداردهاي موجود در این بخش به شرح زیر می باشد:
IEC 61024
IEC 61312
VDE 0675 , VDE0185

حفاظت داخلی سایت ارتباطی را در مقابل عوامل مختلفی از قبیل نوسانات ولتاژ والقائات ناشی از اصابت غیرمستقیم رعد و برق محافظت می نماید. ارسترها تجهیزاتیهستند که کار حفاظت از سیستم هاي مخابرات و الکترونیک، در برابر نوسانات ناشی ازرعد و برق را بر عهده دارند البته نقش ضربه گیرهاي ولتاژ را نباید از قلم انداخت.

سیستم حفاظت خارجی مخصوصاً در قسمت انتهاي آن قدرت آنی تخلیه انرژي زیاد ایجادشده از اصابت مستقیم را ندارد و گفته می شود در لحظه اول تنها 50 درصد انرژيتخلیه می گردد و با توجه به هم پتانسیل بودن ساختمان امکان برگشت انرژي به داخلسایت و مورد حمله قرار دادن آن موجود می باشد، با نصب ضربه گیرها این امکان ازبین خواهد رفت.

ضربه گیرها

ضربه گیرها در کلاس هاي حفاظتی مختلف یک، دو، سه و به صورت یک پل، دو پل تاچهار پل موجود است که در محاسبه نصب آن ها جریان گذرنده در محل نصب و مکاننصب مهم می باشد به طور مثال اگر می خواهیم ضربه گیر را در ورودي اصلی برقساختمان قرار دهیم بهتر است از ضربه گیرهاي کلاس یک استفاده نمود. ارسترهايمختلفی براي محافظت از خطوط تلفن، خطوط آنتن، شبکه هاي رایانه اي و شبکه هايرادیویی فرکانس بالا موجود است که می توان بسته به پورت هاي ورودي و خروجی وتعیین اهمیت حفاظت نسبت به تهیه آن ها در رنج ها و کلاس هاي مختلف اقدام نمود.

3- گراند بارهاي ساکن و روشهاي کنترل بارهاي الکترواستاتیک:

بارهاي ساکن، ناشی از اضافه یا کمبود الکترون در اتم هاي اجسام می باشند وجسمی که به ازاي هر 100000 اتم خود، یک الکترون کم یا زیاد داشته باشد باردارقوي محسوب می باشد. ولتاژي که بر اثر بارهاي ساکن ایجاد می شود با مقدار بارذخیره شده در آن جسم (Q) و ظرفیت جسم نسبت به محیط اطراف خود C بوسیلهرابطه V=Q/C ارتباط پیدا می کند.

اگر روند تولید بارهاي ساکن در یک جسم بیشتر از نرخ نشت آن باشد ولتاژ جسم،رفته رفته افزایش می یابد به حدي که بالاخره سبب یک تخلیه ناگهانی انرژي (spark)به بخشی از محیط اطراف میشود که این تخلیه ناگهانی در پاره اي از موارد خطر آفرینخواهد بود. افزایش ولتاژ قبل از تخلیه می تواند به چندین هزار ولت برسد اما چونبارها ساکن بوده و جاري نیستند احتمال تبدیل فرآیند تخلیه بارها (spark) به فرآیندجرقه (Ignition) در یک محیط معمولی خیلی کم است.

الکتریسیته ساکن در صنایع معمولاً درموارد ذیل تولید می گردند:

1- عبور مواد پودر شده از روي نقاله هاي بادي
2- چرخش تسمه ها و کمربندهاي انتقال قدرت غیر هادي
3- جاري شدن هوا، گاز یا بخار مواد، از مجراها و دریچه ها

4- حرکت هایی که سبب تغییر موقعیت سطوح تماس مواد غیر مشابه مایع یا جامدمیگردد که حداقل یکی از اینها هادي الکتریسیته خوبی نباشد.
5- بدن انسان در محیط هاي خشک و کم رطوبت بر اثر تماس کفش با کف
ساختمانها، بار ساکن تولیــد می کند.

تولید بار در بدن انسان چگونه است؟

همچنین تولید بار در بدن انسان می تواند براثر کارکردن نزدیک عوامل تولیدالکتریسیته ساکن مثل موارد 1 تا 4 فوق و یا براثر نزدیک شدن به خودروهایی کهداراي بار ساکن هستند بوجود آید.جلوي تولید الکتریسیته ساکن را نمی توان گرفت اما می توان با تجهیزاتی آن را کماثر یا بی اثر نمود و یا با سرعتی بیشتر از سرعت تولید این بارها آنها را در مسیرسالمی تخلیه نمود تا ولتاژ به مرحله تخلیه یا جرقه نرسد.