ساختمان و طرز کار رله دیستانس
رله دیستانس نامی عمومی برای رله های امپدانسی است که از ورودی های ولتاژ و
جریان استفاده کرده و یک سیگنال خروجی را تهیه می نمایند. فرمان قطع زمانی صادر
می شود که
فاصله نقطه خطا از محل نصب رله کوچکتر از یک مقدار مشخص باشد. این نوع رله
بطور گسترده ای برای حفاظت خطوط مورد استفاده قرار می گیرد. رله دیستانس
همچنین برای حفاظت اتصال حلقه به حلقه سیم پیچی های ترانسفورماتورهای قدرت
نیز می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
این رله با دو عنصر ولتاژ و جریان سروکار دارد و نسبت این دو پارامتر را می سنجد.
یعنی در اصل از دو ترانس ولتاژ و جریان تشکیل شده است. به طور کلی می توان گفت
که یک رله دیستانس از قسمتهای زیر تشکیل شده است :
1 – عضو تحریک کننده
2 – عضو سنجشی رله دیستانس (عضو زمانی)
3 – عضو جهت یاب
4 – تعداد زیادی رله کمکی
در ضمن باید دانست که عضو سنجشی رله دیستانس مطلقا مقدار قدر مطلق عوامل
موثر را نمی سنجد بلکه تغییرات مقدار کمیتی را که قبلا تنظیم شده است می سنجد .
طرز کار بدین صورت است که از سیم پیچ عمل کننده جریانی متناسب با جریان اتصال
کوتاه می گذرد و هنگامی که جریان خطا به یک آستانه رسید، این سیم پیچ تحریک
شده و کنتاکتهای مربوطه را به هم وصل می کند در نتیجه رله عمل کرده و مدار قطع
می گردد و در ضمن سیم پیچی که سیم پیچی بازدارنده نام دارد نیروی مقاوم یا نیروی
بازدارنده را تولید می کند و باعث تولید گشتاور در خلاف جهت گشتاور حاصل از سیم
پیچ عمل کننده می گردد. لذا هر چه ولتاژ بیشتر باشد یا نقطه اتصال کوتاه از رله
دورتر باشد نیروی سیم پیچ بازدارنده بیشتر شده و در اصل مقاومت ظاهری خط تا
نقطه اتصالی بیشتر می شود .
به طور کلی در یک رله دیستانس از یک تحریک جریان زیاد و یک تحریک ولتاژ کم و در
نتیجه از تحریک توسط امپدانس کم استفاده می شود. در تحریک توسط جریان زیاد از
یک رله جریان زیاد که برای 0.8 تا 2 برابر جریان نامی ترانسفورماتور جریان قابل
تنظیم است، استفاده می شود و می توان با توجه به نوع شبکه، در مواقعی که نقطه
صفر ستاره آن ایزوله باشد، از دو رله استفاده کرد. در مواقعی که شبکه مستقیما به
زمین وصل شده باشد از سه رله استفاده می کنند، البته رله سوم، رله اتصال زمین می
باشد. تحریک توسط رله های جریان زیاد در شبکه هایی قابل استفاده است که حداقل
جریان اتصال کوتاه فازی از ماکزیمم جریان کار عادی و نرمال شبکه بیشتر باشد. ولی
در تحریک توسط امپدانس کم نباید حداقل جریان اتصال کوتاه از ماکزیمم جریان
عادی شبکه بیشتر شود. تحریک کننده امپدانس کم نسبت ولتاژ و جریان را می سنجد
