دانلود کار آموزی در شرکت برق خراسان شمالی

کار آموزی در شرکت برق خراسان شمالی

مقدمه:

 

در ابتداي صنعت برق نيروگاههاي کوچک ديزلي و سوختي پاسخگوي مصرف کنندگان بود، اما در حال حاضر ديگر به علت استفاده روزافزون از صنعت برق و رشد مصرف رفته رفته نيروگاههاي ديزلي جاي خود را به نيروگاههاي بخار (سيکل ترکيبي) و آبي و انرژي هسته اي و غيره مي دهند تا جائيکه امروزه تلاش براين است به جهت رعايت مسائل زيست محيطي و پاکيزگي حوزه هاي کاري استفاده بيشتر از انرژي هسته اي، از انرژي گرمايي زمين هم براي توليد انرژي الکتريکي استفاده شود.

انرژي توليد شده که در بحث برق به صورت ولتاژ مطرح مي شود، بسيار پايين است و براي انتقال اين انرژي با تلفات کمتر لازم است اين ولتاژ افزايش يابد. ولتاژ توليدي نيروگاهها معمولا 6/6kv تا 30kv مي باشد. اين ولتاژ در پستهاي نيروگاهي به ولتاژهاي انتقال (63،132 ،230 و يا 400 کيلو ولت) تبديل مي شود. بعد از انتقال براي مصرف بايستي اين ولتاژها به مقدار 20kv و 400v کاهش يافته که اين عمل توسط ترانسهاي کاهنده انجام مي گيرد. لذا به منظور تامين انرژي مورد نياز مصرف کننده ها شبکه توزيع فشار متوسط و ضعيف در بخشهاي مختلف صنعتي ، کشاورزي ، مسکوني و عمومي (تجاري) داراي شرايط و خصوصيات معيني مي باشد.

 

اين شرايط که در شبکه توزيع مي بايستي مورد توجه قرار گيرد عبارتند از:

1-تامين مستمر و پيوسته انرژي الکتريکي موردنياز مشترکين .

2-جهت تامين انرژي مصرف کننده ها بايد وضعيت شبکه به گونه اي باشد تا در موقع خرابي يک قسمت از شبکه در تغذيه مصرف کننده ها وقفه اي حاصل نشود.

3-عيب يابي سريع شرط سومي است که در توزيع مي بايست مورد توجه قرار گيرد.

چهارمين شرط، انتخاب شبکه اي است که مناسب ترين و ارزانترين روش توزيع انرژي را در برداشته باشد.

 

 

 

 

يكي از مزيت هاي مهم انرژي الكتريكي بر ساير ا نرژيها سادگي قابليت انتقال و توزيع آن براي مسافتهاي طولاني مي باشد.

تحقق بخشيدن به چنين امري نياز به وسايلي دارد تا به كمك آنها بتوان انرژي الكتريكي را از يك محل به محلي ديگر انتقال داد و يا در يك حوزه وسيع توزيع نمود بدون اينكه هيچگونه خطري شكبه و عوامل جانبي آنرا تهديد نمايد.

روشهاي مختلفي را مي توان جهت امر فوق اختصاص داد كه دو روش اصلي به شرح زير مي باشد:

 

سيم هوايي با تجهيزات مربوط به شبكه هوايی

كابل زميني با تجهيزات مربوط به شبكه زميني.

 

همانطور كه مي دانيم برق از شريانات مهم حياتي يك كشور محسوب مي شود همانقدر كه وجود آب در يك منطقه باعث آباداني مي شود، برق نيز به همان مقدار موجب حيات و آباداني مي گردد.

امروزه برق به شكل يك صنعت درآمده است و اصولاً صنعت برق را مي توان از صنايع مهم و استراتژيک يك كشور برشمرد.

صنعت برق در كشور ما نيز از اين قاعده مستثني نبوده و طي ساليان دراز كه به بيش از 80 سال مي رسد، همواره سير صعودي خود را به دنبال داشته ا ست. در حال حاضر اين صنعت از نظر ظرفيت نصب شده در بين خانواده ي جهاني برق مقام يازدهم را به خود اختصاص داده است.

هم اكنون ظرفيت نصب شده نيروگاهها در حدود 26600 مگاوات است كه در حدود 15 ميليون مشترك با مصرفي معادل 85 ميليارد كيلووات ساعت از آن بهره مي برند. طبق آخرين آمار در شبكه ي برق كشور در حدود 7702 كيلومتر شبكه ي زميني و در حدود 199045 كيلومتر شبكه هوايي فشار متوسط وجود دارد كه باعث گسترش پراكندگي توزيع نيروي برق در سطح كشور شده است.

حال بايد تجلي اين صنعت عظيم را در بخش توزيع اين شبكه يافت. شركت هاي توزيع و برق مناطق مختلف كشور از بزرگترين ارگانهاي صنعت برق مي باشند. در حال حاضر در حدود %8/48 از نيروي انساني شاغل در صنعت برق در شركت هاي توزيع مشغول به كار هستند و در حدود % 4/31 نيز در برق مناطق مشغول فعاليت هستند

 

 

پست های توزیع برق وظیفه دریافت انرژی از شبکه و پخش آن در نقاط مختلف مصرف را بر عهده دارند . بنابراین در طراحی واحداث اینگونه پست ها بایستی جنبه های مختلف از جمله گسترش شهری .مسائل اقتصادی و……مورد بررسی قرار گیرد .عوامل مکانی وزمانی موثر در کاربرد پست های توزیع می تواند متنوع باشد .بنابراین تهیه یک مرجع مناسب برای شرایط ونیازهای مختلف که بتوان بر اساس شرایط و امکانات موجود. پست مناسبی را طراحی کرد لازم وضروری می باشد

 

 

فصل اول

 

آشنايي با امور برق شهرستان اسفراین

شرکت توزيع برق به عنوان پيمانکار شرکت برق وظيفه توزيع انرژي الکتريکي مورد نياز مشترکين و تامين برق متقاضيان جديد را برابر مقررات وزارت نيرو و برق منطقه اي برعهده دارد.

اهداف شرکت توزيع عبارت است از:

الف – تامين برق مطمئن از طريق ارائه بموقع خدمات مستمر توزيع انرژي الکتريکي.

ب- ارائه بموقع خدمات برقراري انشعاب برق متقاضيان جديد.

 

پست 132 KV شهرستان اسفراین که توسط دو ترانس 30 MVA برق 132 KV را به برق 20 KV تبدیل می کند.

در این شهرستان از ترانسفورماتورهای 25-50-75-100-135-150-160-200-250-315-400 – 500 کیلو ولت آمپر استفاده شده است.

 

ساختمان اداره برق شامل قسمت های زیر می باشد:

• مدیریت
• بهره برداری
• اتفاقات
• حراست و بازرسی
• طرح و نظارت
• امور مشترکین
• امور مالی وحسابداری

 

من به همراه سه کارآموز دیگر (یکی از آنها مقطع کارشناسی ودو تای دیگر مقطع کاردانی) در قسمت بهره

برداری مشغول جمع آوری اطلاعات در زمینه پست های توزیع(هوایی-زمینی) بودیم.

 

 

اداره بهره برداري                                        

اداره بهره برداري وظيفه رفع معايب شبکه هاي هوايي و زميني، فشار ضعيف و متوسط هوايي و پستهاي زميني ، بالانس خطوط نظير رفع افت ولتاژ و … را دارد.

يک بهره بردار بايد قبل از هر چيز شبکه تحت مسئوليت خود را کاملا شناسايي نمايد و از جمله محلهاي قرار گيري ترانس ها ، طول خطوط ، کليدها ، نقاط کور و مناطقي که احتمال وجود حادثه يا افت ولتاژ به جهت انجام عمليات مانور ممکن است بوجود آيد ، آگاهي کامل داشته باشد.

 

 

اداره بهره برداري متشکل از گروههاي تعميراتي زير است:

-1 گروه تعميرات فشار ضعيف

-2 گروه تعميرات فشار متوسط (20^kv ) و خط گرم

-3 گروه تعميرات زميني

-4 گروه تعمير و نگهداري پستها

-5 گروه بالانس

-6 اتفاقات و عمليات

-7 روشنايي معابر

 

 

 

وضعيت سرويس دهی به مشترکين در موقع بروز اتفاقات و خاموشيها

 

 

اطلاعات مربوط به خاموشيهای مشترکين از طريق تلفنهای 7223611 و 121 توسط نگهبان تلفنچی اتفاقات دريافت و در نرم افزار اتفاقات ثبت می گردد و از طريق بيسيم به گروه اتفاقات جهت رفع عيب اعلام می شودوپس از رفع عيب وگزارش به اتفاقات توسط گروه در نرم افزار اختتام کار ثبت ميگردد.

خودروی اتفاقات جهت مقابله با حوادث و رفع خاموشيها مجهز به ابزار کار و لوازم کار اضطراری از قبيل مقره ، ميل مقره ، سيم مسی ، کابل ، فيوز و لوازم ايمنی مورد نياز و …. می باشند و ساير تجهيزات مورد نياز نيز در انبار گروه تعميرات به حد رفع عيب موجود می باشد.

اتفاقات و عمليات قسمت برق اسفراين با 3گروه کاری 3 شيفت عمليات و 2 گروه کاری 2شيفت اتفاقات به همراه 1 دستگاه خودروی مجهز به بيسيم ، خودروی سيار و استقرار دو دستگاه بيسيم ثابت مستقر در اتفاقات و عمليات اداره می گردد که در هنگام بروز حوادث امکان دسترسی سريع به مسئولين و گروههای اجرائی وديسپاچينگ در راستای تامين برق هرچه سريعتر مشترکين وجود دارد .

متوسط زمان رفع خاموشی از مشترکين درچهار ماهه اول سال 1385 که از نرم افزار اتفاقات گرفته شده برای تک مشترک40 دقيقه وبرای فشار ضعيف30دقيقه وفشارمتوسط59 دقيقه بوده است.

 

 

فصل دوم

 

آشنايي با شبکه هاي توزيع

بطوري که مي دانيم توليد انرژي الکتريکي امروزه در نيروگاههاي بزرگ با راندمان بالا انجام مي شود. به دلايل اقتصادي و فني ولتاژ ژنراتورها به حداکثر 30 کيلو ولت محدود است. به منظور کاهش دادن تلفات در انتقال انرژي به نقاط دور ولتاز برق را با استفاده از ترانسفورماتورهاي افزاينده افزايش مي دهند و از طريق شبکه به هم پيوسته به نقاط دور منتقل مي کنند. (حداکثر ولتاژ شبکه برق ايران 400 کيلو ولت است). در نزديکي شهرها ولتاژ را به کمک ترانسفورماتورهاي کاهنده به 132کيلو ولت يا در بعضي نقاط به 63 کيلو ولت کاهش مي دهند و اين خطوط به صورت حلقه اي شهرها را دور مي زنند. در نزديکي مراکز بار ولتاژرا به 20 کيلو ولت يا ندرتا 11 کيلو ولت کاهش مي دهند که در پستهاي توزيع به ولتاژ مصرفي 380 ولت تبديل مي شود. با اينکه اغلب در برق رساني از ولتاژ 380 ولت استفاده مي شود بسياري از مصرف کنندگان بزرگ، برق را در ولتاژ 20 کيلو ولت خريداري مي کنند و در پستهاي خصوصي خود ولتاژ آن را کاهش مي دهند. در طرح يک شبکه توزيع به نکات زير بايد توجه شود:

 

• شبکه حداکثر درجه اطمينان مصرف را دارا باشد. حتي در موقع خرابي يک قسمت از شبکه.
• شبکه داراي درجه اطمينان حفاظتي خوب باشد.
• عيب يابي شبکه سريع باشد.
• ضريب بهره شبکه بالا باشد.

در طرح نيرو رساني توزيع از شبکه هاي باز (شعاعي) به ويژه و به ندرت از شبکه از دو سو تغذيه استفاده مي شود که هر کدام مزايا و معايبي نسبت به يکديگر دارند.

 

 

1-2– شبکه باز (شعاعي)

اين شبکه از يک سمت تغذيه مي شود. مهمترين کاربرد شبکه شعاعي توزيع انرژي الکتريکي نواحي مختلف شهرها و روستاها مي باشد. در چنين حالتي اگر خط توزيع فشار متوسط هوايي باشد، بايستي در سر هر تيري که انشعاب از آن گرفته مي شود ،کات اوت فيوزها را نصب نمود. تمام شبکه هاي توزيع شهرستان اسفراین از اين نوع هستند.

 

2-2– شبکه هاي از دو سو تغذيه

در محلهايي که قطع اتفاقي جريان برق مجاز نمي باشد ، جهت بالا بردن ضريب اطمينان کار شبکه بهتر است که شبکه ها از دو پست تغذيه شوند . در اين صورت با از کار افتادن يکي از دو خط انرژي مصرف کننده ها مي تواند از سمت ديگر تامين گردد. هرچند اين شبکه ها ضريب اطمينان بالاتري نسبت به شبکه هاي شعاعي دارند اما حفاظت آنها به مراتب دشوار تر است. از اين نوع شبکه در سطح شهرستان اسفراین اصلا استفاده نشده است.

 

 

3-2– شبکه هاي توزيع هوايي و زميني؛ محاسن و معايب هر کدام

معمولا از دو سيستم انتقال انرژي در شبکه هاي توزيع استفاده مي شود. ممکن است اين شبکه هوايي يا زميني باشد. که با توجه به موقعيت محيط و مسائل ديگر هر کدام داراي معايب و مزاياي مربوط به خود است. در زير به طور مختصر تعدادي از اين مزايا و معايب بطور مقايسه اي اشاره مي کنيم:

 

1- شبکه هاي هوايي ارزانتر از شبکه هاي زميني است.

2- هر چه ولتاژ بالاتر رود قيمت کابل نسبت به سيستم هوايي افزايش مي يابد.

3- اگر چه خطوط هوايي در مقابل اتصال کوتاه و يا پارگي ناگهاني خط قابل اطمينان نيستند، اما از نظر تعميرات به مراتب آسانتر از شبکه هاي زميني هستند و در مدت زمان کوتاهتري نسبت به خطوط زميني عيب يابي مي گردند.

4- از لحاظ ساختمان عايقي، کابلهاي خطوط زميني بالاتر از 63 کيلو ولت مشکلاتي داشته و حمل و نقل آنها نيز مشکل مي باشد، در حاليکه خطوط هوايي چنين مشکلاتي را ندارند.

5- به دليل پنهان بودن شبکه زميني خسارتهايي مثل طوفان، رعد و برق، بمباران و… روي آن تأثير نخواهد داشت و مي توان در برابر آنها پيش بيني هاي لازم را به عمل آورد. لذا قابليت اطمينان اين شبکه نسبت به شبکه هوايي بيشتر است.

 

4-2- موارد استفاده از شبکه هاي زميني و هوايي

1. از شبکه هاي زميني در صورت عدم وجود شبکه هوايي و يا غير قابل دسترس بودن آن استفاده ميشود.
2. طول مسير انتقال يکي از عوامل مهمي است که در انتخاب نوع شبکه –هوايي يا زميني- دخالت مي کند. اگر فاصله از پست تا محل مصرف کم باشد کابلهاي زميني به سيم کشي هوايي ارجحيت دارد، مخصوصا در مواردي که اين طول کم باشد و پيچ و خم آن بالا باشد. ولي اگر فاصله زياد باشد و مخصوصا فشار الکتريکي شبکه هم قوي باشد، از سيم کشي هوايي استفاده مي شود.
3. نوع مسير نيز مي تواند عامل مهم در استفاده از شبکه هاي هوايي يا زميني باشد. در بعضي از نقاط اجبارا از شبکه هاي زميني استفاده مي شود؛ مانند حريم باند فرودگاه. در بعضي نقاط ديگر اجبارا از شبکه هاي هوايي استفاده مي شود؛ مانند حريم عرض راه آهن.
4. براي حفظ زيبايي شهرها، ساختمانها، پارکها و… و مواردي که تراکم جمعيت زياد مي باشد از شبکه هاي زميني استفاده مي شود.

 

 

 

 

 

5-2– استاندارد سيستم زمين در شبکه هاي توزيع

در کليه شبکه ها و تاسيسات الکتريکي به جهت حفاظت و سلامت نگه داشتن افراد مجري و افرادي که از اين تاسيسات استفاده مي کنند و جلوگيري از آسيب رسيدن به تجهيزات صورت مي گيرد. در تاسيسات برقي دو نوع زمين کردن وجود دارد. الف- زمين کردن حفاظتي                        ب- زمين کردن الکتريکي

زمين کردن حفاظتي: اين زمين کردن مخصوص حفاظت اشخاص در مقابل تجهيزاتي است که به اشتباه و يا اتصال سيم فاز به بدنه برقدار شده اند، مي باشد . بدين منظور تمام تجهيزات فلزي که در نزديکي و همسايگي ولتاژ قرار دارند و امکان تماس عمدي يا سهوي با آنها وجود دارد به تاسيسات زمين که براي اين منظور احداث شده است متصل و مرتبط گردند. نظير وصل بدنه تابلو ترانس به زمين.

زمين کردن الکتريکي: مثل زمين کردن مرکز ستاره سيم پيچ ترانسفورماتور و يا ژنراتور و يا زمين کردن خطوط فشار ضعيف در فواصلي از طول سکشن (200 متري)، که اين عمل براي حفاظت خطوط و تجهيزات در مقابل خطاهاي اتصال زمين و همچنين براي کنترل ولتاژ نول شبکه انجام مي گيرد.

 

6-2- استاندارد نصب اتصال زمين

نقاطي که در شبکه بايستي زمين شوند عبارتند از : بدنه ترانس و تابلو ، برقگيرها ، گارد سر کابلهاي هوايي و زميني،CT ها وPT ها، ارت سکسيونرها وديژنگتورها و نول شبکه. استاندارد اتصال زمين در پستهاي توزيع هوايي به صورت زير ا ست:

1- برقگير و بدنه ترانس به هم متصل و در پاي ترانس زمين مي شوند. (اتصال زمين حفاظتی)

2- بدنه تابلو ونول يکي شده و در اولين تير شبکه فشار ضعيف زمين مي شوند. در صورتيکه اولين تير کمتر از 20 متر از اتصال زمين برقگير فاصله داشته باشد ، در دومين تير زمين مي شود. (اتصال زمين الکتريکی)

3- در طول شبکه فشار ضعيف بايستي به تعداد مورد نياز اتصال زمين نصب گردد (هر 200 متر) و تعداد آن براي هر فيدر فشار ضعيف کمتر از 200 متر حداقل دو عدد که در ابتدا و انتهاي شبکه قرار دارد مي باشد. امروزه در ايران براي حفاظت شبکه در مقابل ضربات صاعقه و يا ولتاژهاي ناخواسته و همچنين دسترسي به نول در قسمتهاي مختلف شبکه از زمين کردن سيم نول استفاده مي شود. بدين ترتيب که در خطوط هوايي فشار ضعيف اولين سيم از بالا سيم نول مي باشد. سپس سيم نول را در نقاط مختلف زمين مي کنند زيرا مي دانيم که صاعقه انرژي خود را در نقاط مرتفع تخليه مي کند. سيم اتصال زمين در خطوط هوايي علاوه بر تخليه ولتاژهاي ناخواسته روي سيم نول ، در هدايت جريان نيز کمک مي کند.

 

7-2- خاموشي دادن

خارج کردن شبکه از مدار و زمين کردن شبکه فشار ضعيف پس از قطع از تابلو ترانس در زمان تعميرات گروه که به صورت اتصال سيم نول به سه فاز R وS وT در دو طرف محل کار گروه تعميرات (يک تير قبل و يک تير بعد) مي باشد، وظيفه اتفاقات است. ضمن اينکه عمليات نيز وظيفه خاموشي دادن ، تخليه و زمين کردن شبکه به گروه تعميرات 20kv را دارد. مراحل خاموشي دادن 20kv به صورت زير است:

1- خارج کردن خط ازمدار،توسط اپراتور پست ويا توسط گروه عمليات از نزديکترين کليد ويا سکشن صورت مي گيرد.

2- فاز متر زدن

3- استفاده از تفنگ تخليه

4- نصب اتصال سه فاز به زمين در تيرهاي قبل و بعد از محل کار گروه تعميرات.

همچنين در اين زمينه فرمهاي خاموشي موجود است که در گزارش بعدي به آنها اشاره خواهد شد.

 

8-2– حريم خطوط هوايي شبکه هاي توزيع

طبق استاندارد، سيمهاي هوايي در شبکه هاي هوايي فشار ضعيف و متوسط داراي حداقل فاصله از زمين ، ساختمانها و ساير شبکه ها مي باشد. اين فاصله بسته به شرايط محيط و وضعيت آب و هواي هر منطقه مقدار خاصي مي باشد. در ايران نيز اين فاصله ها استاندارد شده که اهم آن در جدول (1-2) آمده است.

 

 

جدول (1-2) حريم خطوط فشار ضعيف و فشار متوسط

 

 

حريم	380V	20KV
فاصله افقي از ساختمانها	1/3	3
فاصله قائم از ساختمانها	3	4
فاصله افقي از درختان	3	3
فاصله افقي از سازه هاي نگه دارنده خط و ديگر علائم ، چراغهاي راهنمايي و …	1/1	1/5
فاصله از کابلهاي مخابرات	1/2	2/2
فاصله از سيمهاي مهار و اسپن و سيمهاي زمين	0/6	2
فاصله از سيمهاي 0 – 750V	0/6	1/5
فاصله از سيمهاي 20KV	1/5	2
فاصله افقي تير از محور ريل	17	17
فاصله قايم از خطوط راه آهن	8/2	9/2`
فاصله قائم از خيابانهاي اصلي	5/5	6/7
فاصله قائم از کوچه ها	5/5	6/7
فاصله قائم از پياده رو	3	5/2
فاصله قائم از جاده هاي اصلي	6/5	7/5
فاصله قائم از مدخل وسايل نقليه به گاراژهاي معمولي	4/6	6/7
فاصله قائم از جاده ها ومناطق روستايي (در تقاطع هاي فرعي)	4/6	6/1

 

سیستم توزیع زمینی

 

اولين خطوط انتقال برق كه در نيروگاه پرل استريت نيويورك به كار گرفته شدند خطوط زميني بودند.

با توجه به تراكم جمعيت در مناطق مسكوني شهرها تمايل عمومي جامعه به منع عبور خطوط هوايي از اين مناطق كه علاوه بر ناآراسته نمودن محيط‘ مخاطراتي جدي نيز در بردارد، افزايش يافته است. امروزه با توجه به مصر بودن ساكنين مناطق و سازمانهاي محيط زيست در مورد خالي بودن محيط از ستونهاي چوبي و كابلهاي هوايي و اسير تجهيزات خطوط هوايي بعلاوه كاهش هزينه ساخت خطوط زميني بواسطه پيشرفتهاي جديد در اين زمينه گرايش شركتهاي توزيع برق به تاسيس خطوط زميني در بيشتر مناطق گرديده است.

 

 

سيستم توزيع زميني نسبت به توزيع هوايي مزايايي را در بردارد كه مي تواند مهمترين مزيت آن بر كنار بودن سيستم از نياز به خروج مدارها جهت سرويس و نيز هزنيه هاي مبوط به تعمير تجهيزات صدمه ديده در اثر عوامل جوي چون رعد و برق ، يخ و برف، باران و طوفان مي باشد.

در اين سيستم احتمال وقوع حوادث ناشي از وسايل موتوري، آتش سوزي ها و برخورد ساير اشياء خارجي با اين بسيار كم است.

در اين سيستم نيازي به قطع درختان كه هزينه قابل توجهي در بردارد نمي باشد. مزيت ديگر تاسيسات توزيع زميني عدم نياز به جابجايي تجهيزات در صورت پياده شدن طرحهاي جديد خيابانها و جاده ها و ساير تاسيسات است.

در صورتي كه سيستم توزيع زميني مشكلات موجود در سيستم هوايي را ندارد ولي مشكلاتي مخصوص خود دارد. مخصوصاً وقتي كه هادي ها به جاي قرار گرفتن در كانالها به طور مستقيم داخل زمين دفن شده باشند مثلاً در اثر رشد ريشه درختان ممكن است هادی ها آسيب ببينند.

• تركيب شيميايي خاك ممكن است باعث خوردگي ترمينالها و ساير قسمتهاي فلزي شود.

• رطوبت زمين و يخبندان ممكناست حادثه ايجاد كند.

كندن زمين احتمال دارد به كابلها و كانالها صدمه بزند. مسئله ديگري را كه بايد مورد توجه قرار داد اين است كه در مورد خطوط توزيع هوايي معمولاً وقتي به هنگام وزش بادهاي شديد، باران و طوفان صدمه اي به شبكه وارد مي شود عموم مردم از علت آن باخبر شده، بعلاوه جهت بازگرداندن سيستم به حالت عادي زمان كمتري نياز مي باشد، ليكن در مورد سيستمهاي زميني علت قابل رويتي براي قطع برق نيست و ضمناً جهت بازگرداندن سرويس به حالت عادي احتياج به يك برنامه از پيش تنظيم شده و زمان كافي نمي باشد.

 

 

روش نصب کابل در داخل خاک

 

1- احداث کانال

2-مسطح نمودن کف کانال و بازديد کف و ديواره کانال به جهت عاري بودن از اشيا نوک تيز

3-ريختن 10 سانتي متر ماسه نرم

4-خواباندن کابل

5-روي کابل 10 سانتي متر ماسه نرم پوشانيده شود.

6- يک رديف آجر به عرض 22 سانتي متر يا يک رديف بلوک سيماني

7-يک نوار پلاستيکي که روي آن ”توجه مسير کابل“ نوشته شده باشد قرار داده شود

8- عمق کانال بسته به تعداد کابلهايي دارد که روي يکديگر قرار مي گيرد لذا فاصله بالاترين کابل فشار ضعيف از سطح زمين در پياده رو نيايد از 60 سانتي متر کمتر و در سطح خيابان نبايد از يک متر کمتر باشد و در مورد کابلهاي فشار متوسط در پياده رو نبايد کمتر از20/ 1 متر و در خيابان کمتر از 40/1 باشد.

9-اگر تعداد کابلهاي مورد لزوم براي نصب در داخل کانال زياد باشد بهتر است به جاي قرار دادن کابلها به روي يکديگر کابلها پهلوي هم کشيده شود.حداقل فاصله کابلها از هم در صورت هم ولتاژ بودن 10 سانتي متر و در صورتي که يک کابل فشار ضعيف و ديگري فشار متوسط باشد 30 سانتي متر در نظر گرفته شود.

10-عرض کانال براي يک کابل حداقل40 سانتي متر و براي دو کابل کنار هم فشار ضعيف 50 سانتي متر و براي دو کابل که يکي فشار ضعيف و ديگري فشار متوسط باشد 60 سانتي متر مي باشد.

11-در مواردي که کابل فشار ضعيف و فشار متوسط در يک کانال خاکي نصب مي شوند بايد کانال به شکل پله اي حفر و کابل فشار متوسط در بستر پاييني و کابل فشار ضعيف در بستر بالايي خوابانده شود.

12-هنگام حفر کانال خاکي بايد آسفالت يا سيمان يا پوش کنده شود در يک سمت گودال به فاصله حداقل 1 متري انباشته شود.همچنين ساير مواد خاک برداري (خاک ريزه)در سمت ديگر گودال در فاصله 30 سانتي متري انباشته شوند.

 

 

حريم	فشار ضعيف	فشار متوسط	تقاطع
لوله آب	30 cm	30 cm	در تقاطع 30 cm         با عبور از لولهبطول 120 cm
لوله گاز	1 m	2 m	در تقاطع 1m در پياده رو 50 cm         با           پوشش دال بتونی
فيبر نوري	50 cm	2 m	در تقاطع 50 cm

 

فصل سوم

 

 

گزارش فعاليتهاي انجام گرفته و يادگيري اطلاعات در اين دوره

اولين دوره کارآموزي در امور برق شهرستان اسفراین عملا از شنبه 13/4/88 در اداره بهره برداري شروع شد و به توصيه مسئول محترم اداره قرار شد که با گروههاي مختلف تعميراتي همکاري انجام شود. به دليل اينکه براي شروع به کار شبکه فشار ضعيف قابل فهم تر است ، هفته اول با اين گروه همکاري داشتم. ضمن اينکه در بعضي روزها نيز با توجه به حجم کار اين گروه همراه آنها به محل کار مي رفتم.

 

 

1-3- شبکه فشار ضعيف:

شبکه فشار ضعيف بصورت تکفاز و سه فاز در تمام سطح گسترده شده است. ابتدا متعلقات و يراق آلاتي که در شبکه فشار ضعيف بکار مي رود اجمالا توضيح داده مي شود.

1-1-3- هاديها: به علت رسانايي بالاي مس ، تمام سيمهاي بکار رفته در شبکه فشار ضعيف از نوع مس مي باشد. در شبكه هاي فشار ضعيف از سيم مسي 16 ، 25 و35 بيشتر استفاده مي شود و سيم مسي 50 و 70 نيز ندرتا استفاده مي شود . انواع مختلف هاديهاي مورد استفاده در شبکه هاي فشار ضعيف که در ايران کاربرد دارد در جدول (1-3) آمده در يک شبکه پنج سيمه ، سيمها به ترتيب از بالابه پايين نول – روشنايي معابر – R – S – T مي باشد. مقطع سيمها بستگي به بار و افت ولتاژ شبکه دارد. براي روشنايي معابر سيم مسي 16 توصيه مي شود. هر چند در شبکه هاي فشار ضعيف قديمي تر سيم نول را يک مقطع کوچکتر از سيم فازها در نظر مي گرفتند اما توصيه جدي مي شود که مقطع سيم نول را نيز برابر فازها در نظر گيرند.

 

 

 

 

جدول (1-3) هاديهاي مورد استفاده در فشار ضعيف

جريان مجازآمپر	نيروي گسيختگي نيوتن	وزن تقربي	قطر نهايي	مفتولها		سطح مقطع حقيقي	سطح مقطع نامي
				قطرmm	تعداد
125	6370	133	1/5	7/1	7	89/15	16
160	9720	219	3/6	1/2	7	25/24	25
200	13770	310	5/7	5/2	7	36/34	35
250	19790	447	0/9	3	7	48/49	50
250	19400	438	0/9	8/1	19	36/48
310	26380	597	5/10	1/2	19	82/65	70

 

2-1-3- پايه ها: پايه ها وسايلي هستند که سيم هاي هوايي را از دسترس دور نگه مي دارند. پايه ها سه نوع هستند: چوبي، بتوني و فولادي

تير چوبي : سبکي اين نوع پايه يکي از مزاياي آن است و قدرت کششي آن بستگي به قطر تير دارد. گران بودن استفاده از چوب در کشور دليل کاربرد کم اين نوع تير مي باشد. اين نوع پايه ها براي شبکه هاي فشار ضعيف و متوسط تا اسپن 100 متر مناسب مي باشد و معمولا در کشورهايي که چوب فراوان باشد مقرون به صرفه خواهد بود.

مناطق قديمي شهرستان اسفراین به علت داشتن کوچه هاي تنگ و باريک اکثرا از تيرهاي چوبي استفاده شده است. زيرا يکي از مزاياي مهم اين تيرها سبکي و حمل و نقل آسان آن است.

تيرهاي بتوني: امروزه آنچه بيشتر در شبکه هاي فشار ضعيف بکار مي رود پايه هاي 9 متري با قدرت کششي 200 ، 400 و 800 کيلو گرم نيرو است. منظور از نيروي کششي در هر پايه نيرويي است که به نقطه 25 سانتيمتري از بالاي پايه وارد مي شود و هر پايه مي تواند تا 5/1 برابر مقدار مجاز را تحمل کند. همچنين هنگام ساخت تير مشخصات زير روی تير حک مي شود : نوع تير ، تاريخ ساخت، آرم شرکت سازنده، اسم شرکت و علامت خطر. ضمن اينکه پايين ترين قسمت مشخصات تا ته تير بايد از لحاظ استاندارد 3 متر فاصله داشته باشد.

کليه پايه ها مي بايست در داخل زمين قرار گيرند، بنابراين از چاله هايي که در زمين کنده مي شود براي نگه داشتن تير استفاده مي شود. عمق گودها که پايه در آن محکم مي شود به طول پايه، وزن پايه، قدرت کششي پايه و شرايط خاک بستگي دارد. يک رابطه تجربي مي گويد عمق گود 1/0طول پايه به اضافه 60 سانتيمترمي تواند باشد. تيرهاي 9 متري در ابعاد مختلفي توليد مي شوند . اين تيرها در انواع پله هاي 50 سانتي و 75 سانتي ساخته مي شوند.

3-1-3- مقره ها: خطوط تحت ولتاژ توسط مقره ها ازتجهيزات مربوط ايزوله مي شوند . مقره هاي مورد استفاده در فشار ضعيف از نوع مقره هاي چرخي هستند. اين مقره در وسط داراي سوراخي است كه در تمام طول مقره وجود دارد و از اين سوراخ ميل مقر عبور مي كند كه مقره را از دو طرف يعني از بالا و پايين به اتريه توسط اشپيل مي بندد و اتريه توسط پيچ و مهره هايي به پايه محكم مي شود . پيچهاي مورد استفاده در فشار ضعيف براي اين کار 200 ، 250 ، 300 و 350 میليمتري مي باشد.

1- اتريه: براي نگهداري مقره چرخي و سيم فشار ضعيف در روي تير از اتريه استفاده مي شود. اتريه در تيرهاي مياني در طرف نري به فاصله 30 سانتيمتري از هم بسته مي شوند.

2- ميل مقر: از جنس فولاد گالوانيزه که جهت نگه داشتن مقره داخل اتريه کاربرد دارد.

3- اشپيل: از جنس برنز بوده و براي قفل کردن ميل مقر در محل آن بکار مي رود .

4- پيچ و مهره: در اندازه هاي 200 ،250 ،300 و350 ميليمتري است که براي بستن اتريه به تير استفاده مي شود.

5- بست پيچي شکافدار: در انتهاي خط جهت اصلي کردن ويا نصب رابط در سکشن ها کاربرد دارد.

6- جلوبر: براي اينکه حريم افقي خطوط فشار ضعيف به هم نخورد و فاصله خط تا ساختمانها و بالکن منازل حفظ شود، از بازوي جلوبراستفاده مي شود. در دو نوع پنج مقره اي وسه مقره اي وعرض 60cm ساخته ميشود.

7- براکت : همان جلوبر است که قسمت پيش رونده آن حذف شده است وتوسط پشتي به تيربتني پيچ مي شود.

8- راک : اتريه هاي شبکه هاي فشار ضعيف به صورت يک مجموعه با محور مشترک به تير متصل مي شوند که اين سازه در شبکه توزيع به راک معروف است. به طور معمول راکها به صورت دو پل (با دو محل اتريه و مقره چرخي ) ، سه پل (با سه محل اتريه و مقره چرخي) و ندرتا پنج پل ساخته مي شوند.

9- وينچ کلمپ: انشعاب مشرکين در سر تير را نگه مي دارد.

2-3- فعاليتهاي انجام گرفته با گروه تعميرات فشار ضعيف

1- شاخه زني: همانطور که در بخش حريم خطوط هوايي گفته شد، شبکه هوايي از درختان بايد داراي فاصله مجاز باشد . حداقل فاصله درختان و شاخ وبرگهاي آنها از تير 3 متر و از سيمها 2 متر مي باشد. در صورت نزديک شدن شاخ و برگها بر اثر رشد، گروه تعميرات فشار ضعيف موظف است نقاط را شناسايي و نسبت به کوتاه کردن آنها اقدام کند.یکی از روزهای اول کارآموزی را مشغول شاخه زنی بودیم.

2- رفع افت ولتاژ با تبديل تکفاز به سه فاز: در بسياري از مناطق شهري يا روستايي برخي از مشترکين را که در داخل کوچه و يا در فاصله دورتري از شبکه سه فاز پنج سيمه قرار دارند، بصورت تکفاز تامين برق مي کنند. سيستم تکفاز شامل سه لا سيم مي باشد که سيم بالايي نول ، سيم وسطي معابر و سيم پاييني يکي از فازهاي R يا S و يا T مي باشد. حال چنانچه بر اثر افزايش انشعاب مشترکين بار زيادي از شبکه کشيده شود ، در محل تکفاز افت ولتاژ صورت مي گيرد که بايد مشترکين در ديگر فازها تقسيم شوند.

براي اينکار دو لا سيم در طول مورد نياز به فاصله اسپن هاي تکفاز پهن مي کنيم و ابتدا ، انتهاي سيمها را به مقره هاي نصب شده از قبل روي تير اصلي مي کنيم و سيمها را در داخل اتريه هاي تيرهاي مياني قرار ميدهيم و آنگاه از تير ابتدايي چرخ زنجير (جغجغه) مي زنيم تا فلش سيم تنظيم شود. حال سيمهاي مياني را نيز اصلي مي کنيم. شکل (1-3) نمونه استاندارد اصلي کردن را نشان مي دهد.

3- نصب تير: تيرها بر اثر عوامل مختلف از قبيل برخورد وسايل نقليه و … دچار شکستگي مي شوند و چنانچه تنظيم شبکه به هم خورده باشد ، تير بايد تعويض شود. اولين کار براي نصب تير حفر گودال است و چون تيرها 9 متري هستند پس گودال حفر شده براي آنها بايد 150 سانتيمتر عمق داشته باشد .( 1/0 طول تير بعلاوه 60 سانتيمتر) ضمن اينکه ابعاد گودال نيز با توجه به قدرت تير متفاوت است .

 

 

شکل (1-3)

 

بعد از حفر گود، زنجير جرثقيل به دور تير و در محلي که کمي بالاتر از مرکز ثقل قرار دارد بسته مي شود و تير به صورت عمودي بلند مي شود و بالاي سر گود قرار مي گيرد و دو يا سه نفر تير را با چرخاندن ، اگر تير مياني باشد آنرا از طرف مادگي (پلکاني) و اگر تير انتهايي باشد از طرف نري (بدون پلکان) تنظيم مي کند و دستور پايين آوردن تير را به راننده جرثقيل يا اپراتور آن مي دهد. در اين مرحله تير بايد شاقول شود. البته افراد با تجربيات مختلف اين کار را انجام مي دهند. براي پر کردن گود تير ابتدا مقداري خاک يا شن ريخته مي شود تا تير استقرار يابد، بعد سنگهاي لاشه به داخل گود پرتاب مي شود تا تير محکم و مستقر شود.

نکاتي در مورد تير، نصب تير و مکان قرار گيري تير:

• سنگ لاشه سنگي است که از کوه جدا مي شود و سطح ناصاف و ناهمگون دارد.
• در پاي تيرهاي زاويه بهتر است کمي بتن ريخته شود و سپس گود پر شود.
• در پاي تيرهاي انتهايي بهتر است از ابتدا سنگ و بتن ريخته شود.
• ابعاد گودال در جدول (3-3) داده شده است. به طور معمول ابعاد جانبي گودال را بايد به اندازه ته تير به علاوه 20 سانتيمتر از هر طرف در نظر گرفت.
• محل نصب تير در خيابانهايي که جدول دارند درسمت پشت جدول و در سمت پياده رو مي باشد.
• تير شکسته و ترک خورده نباشد.
• در مناطقي که خاک سولفاته يا آب شور دارند بايد از سيمان ضد سولفاته در بتن پاي تير استفاده کرد.
• محل نصب تير در کوچه هاي با عرض کمتر از 6 متر در فاصله 6/1 عرض کوچه از ديوار مي باشد.
• محل نصب تير در کوچه ها و خيابانها با عرض بيشتر از 6 متر در فاصله 30/1 متر از ديوار مي باشد. اين عمل بايستي با هماهنگي شهرداري و با نظر مسولين انجام گيرد.

4- جابجايي شبکه: به علت قرار گرفتن نامناسب تيرها (طولاني بودن اسپن و فلش زياد سيمها)، گروه مجبور شد تير مياني را بردارد و دو تير ديگر در فاصله هاي مناسب قرار دهد وشبکه را به آنها انتقال دهد.

5- تعمير شبکه هايي که بر اثر سرقت سيم و يا شکستگي مقره بايد تعمير و سيم کشي مي شد.

3-3- شبکه فشار متوسط

اطلاعاتي راجع به شبکه فشار متوسط (20KV)

تجهيزات و يراق آلات مورد استفاده در شبکه 20KV :

• هاديها : سيمهاي بکار رفته در شبکه 20KV همه از جنس آلومينيم است. هدايت الومينيم 60% هدايت مس است ليكن در سطح مقطع هاي مساوي وزن آلومينيم 30% وزن مس است و درمقاوت الكتريكي مساوي وزن آلومينيم 50% وزن مس است بطور كلي با انتخاب قطر هادي الومينيمي معادل 29/1 برابر قطر هادي مشابه از جنس مس (و يا سطح مقطع 66/1 برابر آن ) مي توان ضمن تامين هدايت الكتريكي مورد نظر مقدار قابل توجهي از وزن هادي كاست . مقاطع بکار رفته در فشار متوسط 50 ، 70 ، 120 و 185 مي باشد که با توجه به باري که از آن خط بايد عبور کند انتخاب مي شود .

 

-3) سيم هاي مورد استفاده در شبكه هاي فشار متوسط

وزن	سطح مقطع حقيقي	قطر	تعداد رشته آلومينيم	تعدادمفتول		سطح مقطع نامي	نوع سيم
149	77/42	37/8	6	1		35	Fox
255	77/73	98/10	6		1	70	Mink
394	5/118	15/14	6		7	120	Dog
726	9/194	13/18	30		7	195	Wolf

 

 

2- پايه ها: پايه هايي که بيشتر در شبکه فشار متوسط اسفراین ديده مي شود پايه هاي 12 متري بتني با قدرت کششي 200 ، 400 و 800 کيلو گرم نيرو مي باشد و در بعضي نقاط که شبکه بايستي از عرض جاده هاي اصلي يا ريل هاي راه آهن عبور کند و يا در شبکه هاي دو مداره از تيرهاي 14 متري استفاده مي شود. همچنين در جاهايي که به تير چند سکشن به همراه کات اوت و يا برقگير متصل باشد نيز از تيرهاي 14 متري استفاده مي شود.

سكشن : وقتي خط به دليل طولاني بودن و يا تغيير مسير بريده مي شود و پايه تحت كشش قرار مي گيرد سكشن گويند . انواع سكشن: سكشن ابتدايي يا انتهايي، سكشن مياني، سكشن زاويه 90

در سكشن انتها و زاويه از تير 800/12 استفاده مي شود . در سكشن مياني از تير 400/12 و به ندرت از 200/12 استفاده مي شود كه بستگي به نوع سيم و زمين دارد . براي عبور از جاده ها براي اينكه بايستي شبكه از ارتفاع خوبي برخوردار باشد از تير 800/14 استفاده مي شود . در محلهاي صعب العبور از تير چوبي و فلزي استفاده مي شود . در مسير صاف هر 10 يا 11 فاصله ( تا يك كيلومتر ) سكشن داريم و در پيچ و خم ها در هر 2 يا 3 فاصله سكشن نياز است فاصله بين دو شبكه 20kv بر روي يك تير ( معمولا تير زاويه 90 درجه ) 20/1 متر مي باشد .

 

 

جدول (3-3) مشخصات فني تير هاي بتوني

ابعاد گود (cm)	ابعاد سر تير(cm)	ابعاد ته تير(cm)	حجم بتن گود(m3)	حجم سنگ	وزن سيمان(kg)	وزن ميلگرد(kg)	وزن مفتول(kg)	وزن تير(kg)	نوع تير
150×60×70	10×10	5/26×19	25/0	3/0	100	6/73	4	650	200/9
150×70×80	16×12	5/29×21	4/0	3/0	140	122	5	950	400/9
150×80×100	20×17	38×5/30	63/0	4/0	200	160	6	1300	800/9
180×60×70	13×10	31×22	32/0	3/0	160	119	6	650	200/12
180×70×80	16×12	34×24	46/0	3/0	200	190	7	1300	400/12
180×80×100	20×17	44×35	63/0	4/0	250	244	9	2200	800/12
200×70×80	16×12	38×5/23	64/0	3/0	280	5/246	10	2000	400/14
200×80×100	20×17	49×5/37	83/0	4/0	430	318	12	3400	800/14

 

3- مقره ها: در 20KV دو نوع مقره کاربرد دارد. سوزني و بشقابي

مقره سوزني : از جنس شيشه و بيشتر چيني است. اين مقره ها توسط ميل مقر به تراورس بسته مي شود. تمام آنها از نظر قطر و شكل و رگه هاي مقره در اينچ از استاندارد مشخص كه به اندازه هاي ميل مقره آنها سازگار است ساخته مي شوند . اگر قرار باشد در زواياي كوچك از اين مقره استفاده شود به اين گونه است كه از دو مقره كه روي دو تراوس در دو طرف تير قرار دارد استفاده مي شود كه سيم روي آنها بسته مي شود . اين مقره در خطوط مياني استفاده مي شود.

مقره كششي يا آويز يا بشقابي : اين مقره ها را مي توان به هم متصل کرد، به طوري كه يك زنجيره تشكيل شده و بتوان از آن در ولتاژهاي بالاتر استفاده نمود . در شبكه 20kv از زنجيره دو مقره اي بشقابي استفاده مي شود. اين مقره در شبكه هاي توزيع در سکشن هاي انتهايي و زاويه دار به كار مي رود . نصب اين مقره روي تيرها به صورتي است كه مي تواند تحت زواياي مختلف كمتر از 90 درجه بچرخد.

4- تراورس: تراورسها وسايلي هستند براي نگهداري مقره ها و کات اوت فيوزها و برق گيرها در شبکه هاي هوايي استفاده مي شود. تراورس ها در دو نوع چوبي و آهني (فولاد گالوانيزه) ساخته مي شوند. تراورس فولاد گالوانيزه براي نگه داشتن مقره ها و سيم ها در تيرهاي مياني و سکشن استفاده مي شود. اين تراورسها بايد از استحکام کافي برخوردار باشد. انواع تراورسهاي فولاد گالوانيزه از نظر ابعاد به قرار زير است: 1/2 متري ، 1/6 متري ، 2 متري ، 2/44 متري ، 4 متري و 6 متري.

از تراورس 2/44 و 2 متري در خطوط تکمداره (صليبي) در حالت استاندارد استفاده مي شود. از تراورس 1/60 و 1/20 متري به همراه يک عدد تراورس 2/44 متري براي خطوط دو مداره استفاده مي شود. اين آرايش دو مداره به صورت عمودي مي باشد که فاصله بين تراورسها بين 90 تا 100 سانتيمتر مي باشد.

تراورسهاي 4 و 6 متري در اسپنهاي طولاني ، مثلا در دو طرف دره ها به کار مي روند. تراورسها (کنسولها) ازلحاظ فرم نصب به دسته هاي افقي ، جانبي (پرچمي) و جناقي تقسيم مي شوند که براي افزايش استحکام آنها از بازوهاي نگهدارنده استفاده مي شود.

5- حايل تسمه اي: حايل ها وسايلي هستند که بيشتر براي انتقال نيرو مثلا تراورس به پايه ها بکار مي رود. حايل مورد استفاده در خطوط صليبي 70 سانتيمتر طول دارد. ضمن اينکه حايلهاي 4/1 و 6/1 متري نيز براي خطوط يکطرفه بکار مي رود.

6- ميل مقر کناري : جهت اتصال مقره سوزني به تراورس استفاده مي شود. در مقره هاي كناري ميل مقره تراورس چوب به علت ضخامت تراورس چوب از ميل مقره تراورس آهن بلندتراست.

7- ميل مقره مياني : جهت اتصال مقره فاز وسط در شبكه فشار متوسط مورد استفاده قرار مي گيرد. داراي دو سوراخ است كه يكي با سوراخ تراورس تنظيم و پيچ مي شود و ديگري به سوراخ بالاي ستون بسته مي شود .

8- ميل مقره جمپر : شكل ظاهري مانند ميل مقره كناري است فقط طول آن cm45 است .

9- مهر چشمي : روي تراورس محكم مي شود و اولين قطعه از طرف تراورس مي باشد براي عمليات سيم كشي.

10- شيكل : دومين قطعه بعد از مهر چشمي كه به مهر چشمي بسته مي شود .

11- بال آي ( ball- eye): رابط بين شيكل و مقره بشقابي.

12- ساكت آي ( Socket-eye ): كاربرد آن بعد از مقره بشقابي و قبل از كلمپ قرار مي گيرد. (معروف به كله گاوي )

13- كلمپ : در انواع 3 پيچه، 4 پيچه و 5 پيچه ساخته مي شود كه سيم شبكه هوايي فشار متوسط در آخرين مرحله براي اتصال به مقره بشقابي توسط آن محكم مي شود . كلمپ انتهايي براي سيم هاي با مقطع متفاوت به صورت جداگانه ساخته مي شود. کلمپ سه پيچه براي هاديهاي با مقطع 50 و70 وکلمپ پنج پيچه براي هاديهاي با مقطع 120 و 185 بکار مي رود.

14- بوش ها : بوشها براي مقطع‌هاي متفاوت در دو نوع تعميري و بوش آلومنيوم پرسي ساخته مي شوند. بوش تعميري زماني استفاده مي شود كه بنا به دلايلي از قبيل طوفان يا غيره كليه سيم هاي آلومنيوم هادي پاره شده و فقط سيم فولاد سالم باشد. بوش آلومنيوم پرسي زماني استفاده مي شود كه سيم بنا به هر دليل كلا قطع شده باشد. اين بوش ها توسط دستگاههاي پرس دستي و هيدروليك پرس مي شوند .

15- سيم اصلي : عمل اصلي كردن براي محكم كردن سيم ها در تيرهاي مياني به كار مي رود . سيم اصلي طول آن بايد 20/2 متر و از لايه هاي آلومنيوم هادي 120 انتخاب شود .

16- پيچ و مهره: در کليه سازه هاي فلزي و اتصالاتي مثل بستن کراس آرمها و کنسولها به تيرهاي بتني و همچنين محکم کردن تسمه حائل به پايه ها بکار مي رود. اين نمونه از پيچها داراي قطر 16mm و طول بين 200 تا450 ميليمتر براي فشار ضعيف و متوسط متفاوت است. نمونه ديگر از پيچهاي 5 سانتي با قطر 14 ميليمتر که براي بستن حايل به کراس آرم استفاده مي شود. پيچهاي دو سر رزوه در سکشن هاي کششي يا انتهايي براي افزايش استحکام سازه ها کاربرد دارد و داراي قطر 16mm و طولهاي بين 350 تا 600 ميليمتر مي باشند.

نمونه هايي از يراق آلات بکار رفته در خطوط فشار متوسط به صورت زير است:

 

 

 

 

 

لوازم مورد نياز سرتيري سكشن انتهايي:

• تراورس 44/2 ، 2 عدد
• شيكل – مهر چشمي – بال آي – سوكت آي از هر كدام 3 عدد
• حايل تسمه اي 70 ، 4 عدد
• مقره بشقابي سه زوج
• پيچ تمام رزوه 450×16، 3 عدد
• پيچ و مهره 350×16 ، 1 عدد
• کلمپ 3 ، 4 ، و يا 5 پيچه، 3 عدد
• پيچ و مهره 50×14 ، 4 عدد

 

لوازم سر تير در سكشن مياني (يک تيره) :

• تراورس 44/2 متري، 2 عدد
• مهر چشمي،شيكل ، بال آي و ساكت آي هر كدام 6 عدد
• پيچ معمولي 350×16 ، 2 عدد
• پيچ و مهره 50×14 ، 4 عدد

Ø    حايل تسمه اي 70، 4 عدد

Ø    كلمپ 3 ، 4 و يا 5 پيچه، 6 عدد

Ø    پيچ تمام رزوه450×16 ، 3 عدد

Ø    مقره سوزني يك عدد

Ø    مقره بشقابي 12 عدد

Ø    ميل مقره جمپر 1 عدد

 

 

لوازم سر تيري در تير مياني شبكه صليبي:

• تراورس 44/2 ، 1 عدد
• ميل مقره مياني 1 عدد
• حائل تسمه اي 70cm ، 2 عدد
• مقره سوزني 3 عدد
• ميل مقره كناري 2 عدد
• پيچ و مهره 350×16 ، 3 عدد
• پيچ و مهره 50×14 ، 2 عدد

4-3– تجهيزات كليد زني

كليد زني به مجموعه عواملي گفته مي شود كه عمل قطع و وصل شبكه را انجام مي دهد . در كليه شبكه هاي الكتريكي براي انجام عمل مانور روي شبكه و تعميرات نياز به انجام عمل قطع و وصل مي باشد. اين عمل در شبكه ها با ولتاژ هاي متفاوت توسط قطع كننده هاي متفاوت صورت مي گيرد . در شبكه هاي فشار متوسط هوايي از روشهاي متفاوتي براي قطع و وصل استفاده مي شود.

1. استفاده از كات اوت فيوز به عنوان يك كليد قطع و وصل
2. استفاده از سکسيونر (کليد) غير قابل قطع زير بار
3. استفاده از سكسيونر قابل قطع زير بار
4. ريکلوزرها (كليدهاي وصل مجدد )
5. تيغه ها

• سكسيونر غير قابل قطع زير بار : اين سكسيونرها كليدهايي هستند كه نمي بايست تحت شرايطي كه بار از شبكه جريان مي كشد، باز شوند. استفاده از آنها عموما به مواردي كه هيچ جريان باري کشيده نشده يا فقط جريان شارژ اندكي مي بايست قطع شود محدود مي شود. يك عمل قطع و وصل آشكار را انجام مي دهند كه به راحتي با چشم ديده مي شود و مي تواند بر ايمني كارگراني كه مي خواهند روي تجهيزات كار كنند بيافزايد . به هر ترتيب اين نوع سكسيونر بايستي به شكل مناسبي بسته شود تا از ايجاد قوس الكتريكي در زمان رسيدن تيغه سكسيونر به گيره آن جلوگيري به عمل آيد .  – – كليدهاي قطع هوايي ، سكسيونر قابل قطع زير بار : اين كليدها عموما جهت قطع جريان هاي بار نسبتا كوچك به كار مي روند. در شبكه ها نيز براي انجام مانور روي شبكه از اين كليد استفاده مي شود . اين كليدها را مي توان بست تا جريان بار برقرار شود، اما در باز كردن آن بايستي دقت کرد . سكسيونر هاي قابل قطع كه در شبكه هاي هوايي بيشتر مورد استفاده قرار مي گيرند، علاوه بر تيغه هاي ثابت و متحرك داراي يك محفظه به اصطلاح جرقه گير و يك كنتاكت كمكي براي جلوگيري از ايجاد جرقه هستند .

محفظه جرقه گير تشكيل شده از تعدادي فنر كه توسط كنتاكت كمكي به تجهيزات اين محفظه متصل است. در زمان قطع كليد، هواي داخل محفظه جرقه گير را فشرده كرده و با آزاد شدن كنتاكت كمكي هواي فشرده از شياري كه در انتهاي محفظه جرقه گير قرار دارد به طرف محل جدا شدن كنتاكت هدايت مي شود تا جرقه را از مسير خارج و خاموش كند . عمل قطع كليدهاي قابل قطع به اين صورت است كه كنتاكت متحرك در لحظه جدا شدن از طريق كنتاكت كمكي عمل ارتباط را همچنان برقرار دارد تا جايي كه به اندازه كافي بين كنتاكت ثابت و متحرك فاصله ايجاد شود. در اين لحظه كنتاكت كمكي رها شده و فرصتي براي ايجاد و برگشت جرقه وجود ندارد . اين كليدها در شبكه هاي هوايي بالاي تيرها نصب مي شوند و توسط دو زانويي و يك ميله كه از كنار تير تا پايين آن قرار دارد عمل قطع و وصل را انجام مي دهد. نكته مهم در اين كليدها اين است كه عمل قطع آنها تقريبا دو مرحله انجام مي گيرد و بايستي سرعت عمل بالا باشد .

• كات اوت فيوز : جهت حفاظت از خطوط هوايي فشار متوسط 20 و 33 كيلوولت و تجهيزات مختلف از قبيل ترانسفورماتورها و كاپاسيتورها از وسيله اي به نام كات اوت فيوز به عنوان يك سكسيونر جهت قطع و وصل و انجام مانور روي شبكه استفاده مي شود . كات اوت ها بايستي بتوانند حفاظت سيستم را در حالت اضافه بار و اتصال كوتاه داشته باشند و در مواقعي بايستي از قدرت قطع بالايي برخوردار باشند .

مشخصات كيفي اجزاء و قطعات كات اوت ها :

مقره چيني : مقره چيني كات اوت از نوع يك پارچه توپر برنگ قهوه اي يا خاكستري با مقاومت عالي در مقابل جرقه و شرايط جوي انتخاب مي شود .

پايه ها و بازوي نصب : در قسمت انتهايي و همچنين مياني مقره پايه هايي مخصوص نگهدارنده كنتاكت هاي فوقاني و تحتاني و همچنين بازوي نصب كات اوت ، در داخل مقره توسط سيمان مخصوص تعبيه گرديده است. اين نوع اتصالات از انواع ديگر كه توسط تسمه هاي فولادي بر روي مقره كات اوت انجام مي گيرد به خاطر اجتناب از صدمات مكانيكي به كيفيت عايقي مقره ارجحيت دارد .

اتصال دهنده هاي الكتريكي: در كات اوت كنتاكت ها با فنرهاي فولادي ضد زنگ تقويت شده اند . اين تقويت ضمن تضمين دائمي وضعيت دقيق كنتاكت ها از بروز حوادث مكانيكي از قبيل قطع در شرايط كار عادي جلوگيري مي نمايد .

مكانيسم قطع كات اوت: در ساختمان فك تحتاني فيوز كات اوت دقت كافي به عمل آمده است تا در موقع سوختن فيوز لينك و تعويض آن و همچنين هرگونه عمليات قطع و وصل دستي در شبكه هاي هوايي انتقال انرژي، لوله حفاظ فيوز و متعلقات مربوط به صورت آويز لولايي بر روي آن باقي بماند .

لوله حفاظ فيوز: لوله حفاظ فيوز از جنس فايبر گلاس تقويت شده انتخاب مي شوند و در مقابل نيروهاي فشاري و همچنين حوادث ناشي از جرقه هاي فيوزلينگ مقاوم مي باشد.

كات اوت در شبكه ها بر روي تراوس توسط بست L شكل به صورت مورب نصب مي شود. اين عمل باعث عملكرد بهتر كات اوت در موقع بروز خطا و همچنين عدم آسيب رسي به تجهيزات كه در زير كات اوت قرار دارند مي شود. فيوزهاي كات اوت به گونه اي ساخته مي شوند كه قسمت متحرك در زمان نداشتن فيوز دقيقا در جاي مخصوص خود محكم نمي شود و حتما بايستي براي ثابت نگه داشتن يا وصل فيوز ، فيوز مخصوص را در جاي خود قرار داد . طريقه بستن فيوز بدين صورت است فيوز مخصوص را در داخل لوله كات اوت قرار داده و سر سيم فيوز را از روي ضامن فنري عبور داده و به پيچ مخصوص متصل مي كنيم در اين حالت فيوز وقتي قسمت متحرك در جاي خود قرار مي گيرد باعث ثابت شدن لوله كات اوت در جاي خود روي قسمت متحرك مي شود و فقط زماني لوله از قسمت متحرك جدا مي شود كه يا براي انجام عمليات توسط پرسنل كشيده شود يا در اثر اتصالي فيوز بسوزد . فيوزهاي مورد استفاده در كات اوت فيوز سه نوع هستند كه متناسب با نوع كاربرد استفاده مي شوند .

فيوز نوع K : اين فيوز خيلي سريع عمل مي کند و مي تواند بدون آن كه بسوزد 015% بيشتر از جريان مجاز خود را تحمل نمايد اين فيوز بيشتر براي حفاظت خطوط استفاده مي شود .

فيوز نوع T : اين فيوز نسبت به نوع K كمي كندتر عمل مي نمايد و همچنين015% بيشتر ازجريان مجاز خود را بدون خرابي تحمل مي نمايد.

فيوز نوع Slow Fast : اين فيوزها از دو المان تشكيل شده اند . المان كند و المان تند.

ساختار اين نوع فيوز بدين صورت است كه اولين قسمت بعد از واشر قسمت كند قرار دارد (عمل قطع بين 4 ثانيه تا 5 دقيقه) و بعد از آن المان تند قرار دارد( عمل قطع کمتر از 4 ثانيه) و اين دو قسمت توسط لحيم به هم وصل مي شود . اين فيوزها بيشتر براي حفاظت ترانس هاي هوايي استفاده مي شود . فيوزهاي نوع Slow-Fast كه در حفاظت ترانس به كار مي رود از سيم فيوز با آمپرهاي1 ، 1/3 ، 2/4 ، 2/5 ، 8/7 و 10 استفاده مي كنند . سيم فيوزهاي با آمپرهاي 10 ، 15 ، 20 ، 25 ، 40 ، 63 و 80 در خطوط استفاده مي گردد.

 

5-3- مهار

زماني كه اين امکان وجود داشته باشد كه بارهاي افقي وارد بر پايه ها از حد ايمني تجاوز نمايد معمولا مهار سيم فولادي براي جذب يا خنثي كردن نيروي مازاد مورد استفاده قرار مي گيرد . فراموش نكنيم كه مهارها فقط نيروهاي افقي وارد بر تيرها را خنثي مي كنند. شرايط محيطي و ساختماني محيط و خود شبكه ويژه هر موقعيت نوع مهار را مشخص مي كند .

1-5-3– انواع مهار

مهار لنگري يا مهار ساده : متداولترين مهار مورد استفاده سيستم توزيع ، مهار لنگر يا ساده مي باشد كه از يك سو به پايه بسته مي شود و سر ديگر آن به يك ميله متصل به لنگر متصل شده و لنگر در زمين دفن مي شود . اين مهار كاربرد وسيعي دارد .

مهار فاصله Span Guy : در مهار فاصله سيم مهار از راس تير مجاور كشيده مي شود بنابراين تير دريافت كننده بايد بتواند بار مكانيكي را تحمل كنند و به اندازه كافي قوي براي تحمل اضافي باشد .

مهار پايه به پايه : در منابع مربوط به مباحث مهار آمده است كه در اين مهار سيم مهار از سر تير تحت بار با يك زاويه به نقطه اي بر روي پايه مجاور كشيده شده كه اين نقطه اتصال به منظور رعايت حريم بايد به اندازه كافي از سطح زمين فاصله داشته باشد . اما آنچه كه در عمل معمولا مشاهده مي شود و به نام مهار پايه به پايه شناخته مي شود حالتي از همان مهار فاصله است و يا مي توان گفت كه مهار فاصله نوعي مهار پايه به پايه است .

مهار پياده رو : شكل ديگر از مهار لنگري مي باشد كه از يك حايل كه در ارتفاع مناسبي از سطح زمين جهت رعايت حريم مجاز و به طور افقي به تير متصل است استفاده مي نمايد و لنگر مهار به شكل عمودي از انتهاي حايل در زمين دفن مي شود. اين مهار در جاهاييكه فاصله پشت تير كمتر از 2 متر باشد استفاده مي شود . هم در فشار ضعيف وهم در 20kv کاربرد دارد.

 

 

شکل (3-3)

فاصله مناسب براي مهار ساده در روي زمين ارتفاع تير مي باشد .

براي تير 12 متري 5/7 متر و براي تير 9 متري 5/5 متر . در موارد خاص مي تواند كمتر از ارتفاع تير باشد .

براي عبور از جاده و راه آهن 4 مهار در چهار سمت تير استفاده مي شود .

مهار به اولين سوراخ زير تراورس بسته مي شود .

• لوازم مهار ساده
• پيچ يكسر قلاب و واشر چهار گوش 1 عدد
• قفل مهار 3 پيچه 4 عدد
• مقره مهار 1 عدد
• سيم مهار ( 8 يا 10 يا 12 )
• ميله مهار يكسو قلاب 1 عدد
• واشر مخصوص ميله يك سو قلاب 1 عدد
• بلوكه سيماني به ابعاد cm 18 * 40 * 40 يك عدد
• گوشواره سيم 2 عدد

 

• لوازم مهار پياده رو :
• پيچ يكسو قالب و واشر چهارگوش 1 عدد
• قفل مهار 3 پيچي 4 عدد
• عايق سيم مهار ( مقره مهار )
• حائل مهار پياده رو از لوله 2 اينچي با طول مناسب، 1 عدد
• پيچ و مهره 300*16 ، 2 عدد
• مهر چشمي 2 عدد
• گوشواره 2 عدد
• ميله مهار 2 متر يك عدد
• بلوك سيماني 18*40*40 يك عدد

 

حائل مهار پياده رو در فاصله 3 متري از سطح زمين نصب مي شود و طول آن نيز بين 80 تا 130 سانتيمتر مي باشد. ميله مهار در طولهاي 180 تا 300 سانتيمتر مي باشد که بيشترين کاربرد را ميله مهار 5/2 متري دارد.

 

شکل (4-3)

لوازم مهار اسپان يا پايه به پايه معمولي :

• پيچ و مهره يك سو قلاب و واشر چهار گوش 2 عدد
• قفل مهار 4 عدد
• گوشواره 2 عدد
• عايق سيم مهار 1 عدد ( مقره مهار )

در سكشن ابتدا و انتها از يك مهار كششي و در راستاي سيم شبكه نصب مي گردد

در سكشن انتهايي H از 2 عدد مهار كششي استفاده مي گردد .

در سكشن مياني H    از چهار عدد مهار كششي استفاده مي شود.

در سكشن مياني تك تير از 2 مهار كششي استفاده مي شود. البته اين موارد علاوه بر وزن سيم و يراق آلات بستگي به نوع منطقه نيز از لحاظ باد و خاک دارد.

محل نصب مقره مهار در طول سيم از سر تير مي باشد .

 

6-3– فعاليتهاي انجام شده با گروه 20kv

ا- شاخه زني

2- ريگلاژ کليد قابل قطع زير بار: يکي از مشکلات اساسي سکسيونرهاي قابل قطع زير بار اينست که بعد از چند بار بازوبست کليد حالت اوليه خود را از ديت داده به سختي بازوبست مي شود که در اين صورت احتياج به تنظيم دارد . به همراه گروه 20kv جهت ريگلاژ سکسيونر جاده بجنورد به آنجا رفتيم که پس از اينکه شبکه توسط عمليات از ريکلوزر ماقبل بي برق شد و مراحل خاموشي طي شد ، گروه پس از باز کردن رابط ها شروع به کار کرد.

3- بوش زدن : در مسير خط جاده قديم بجنورد يکي از سيمهاي هوايي رشته هاي آلومينيم آن قطع شده بود و فقط رشته فولاد آن باقي مانده بود که گروه پس از انجام مراحل خاموشي توسط عمليات ، ابتدا توسط جغجغه دو طرف سيم را گرفته و سپس رشته فولاد را قطع کردند و از بوش پرسي استفاده کردند.

4- نصب برقگير: همانطور که گفته شد برقگير يک زمين حفاظتي است که ولتاژهاي بيشتر از حد مجاز را قبل از رسيدن به تجهيزات به زمين منتقل مي کند. برقگيرها در طول خط و در ورودي تمام ترانسهاي هوايي و زميني قرار دارند.

5- تعمير مهارهاي پاره شده: سيمهاي مهار از جنس فولاد گالوانيزه و در رنجهاي 12 ، 14 و 16 مي باشد . طريقه اصلي کردن سيم مهار به اين صورت است که پس از باز کردن رشته ها ابتدا يکي از رشته ها را مي پيچند و دو رشته را روي آن مي خوابانند سپس يک رشته ديگر پيچيده مي شود و دو رشته خارج مي شود و رشته آخر نيز پيچيده مي شود.

6- آشنايي با کار گروه خط گرم : در اين باره در گزارش بعدي مفصل شرح خواهم داد. فقط نکته حائز اهميت اينست که در زمان کار گروه خط گرم بر روي يک خط ريکلوزر پست از حالت اتومات به حالت دست رفته تا چنانچه اتفاقي در زمان کار گروه رخ داد ، ريکلوزر ديگر وصل نگردد.

 

 

 

محل احداث پست های هوایی

 

محل احداث پست های هوایی باید دارای ویژگیهای زیر باشد:

 

1-زمین محل احداث پست هوایی باید خشک وعاری از هر گونه موانع هوایی مانند درخت های بلند باشد.

2- زمین محل احداث پست باید از نظر راههای دسترسی مناسب باشد تا در هنگام نصب وتعمیرات مشکلی بوجود نیاید.

3-خاک اطراف پایه های پست هوایی باید پایدار وعاری از هر گونه موانع جهت نصب پایه ها وایجاد سیستم زمین باشد.

4-محل احداث پست هوایی نباید از مناطق پر درجت باشد.

5-اطراف پایه های پست هوایی به فاصله 1.5 متر باید جالی باشد.

6-در موقع احداث پست هوایی باید منظره عمومی خیابان های اطراف را در نظر گرفت تا به آن لطمه ای وارد نشود.