نقش برنامه ريزی در کاهش خاموشی ها

بسمه تعالی
نقش برنامه ريزی در کاهش خاموشی ها
محمد رحمانی
شرکت توزيع نيروی برق مرکز خراسان

کلمات کليدی = خاموشی خواسته- خاموشی ناخواسته- نرخ خاموشی- انرژی توزيع نشده – برنامه
-PMC – خط گرم – شبکه استاندارد – نيروی انسانی
چکيده :

بالا رفتن مصرف انرژی الکتريکی و وابستگی شديد بخشهای صنايع ، کشاورزی ، خدمات ، خانگی و غيره…. بهمصرف انرژی الکتريکی سبب افزايش توقع مصرف کنندگان و انتظار تداوم در تامين برق مطمئن برای انجامامور شده است .

در اين مقاله به بررسی خاموشی هايی که در شبکه به وقوع می پيوندد ، پرداخته و نقش هر کدام بررسی و تعيينمی گردد . سپس با توجه به ميزان توليد مناسب در چند سال اخير ، به بررسی وضعيت خاموشی ها در شرکت
های توزيع خراسان و مقايسه خاموشی های ميانگين شرکت های توزيع سراسر کشور پرداخته می شود .

شرح مقاله :

امروزه در صنعت برق يکی از فاکتورهای مهم در مقايسه عملکردهای بهره بـرداری ، مقـدار انـرژی هـای توزيـعنشده و يا نرخ انرژی های توزيع نشده در شرکتهای توزيع می باشد . ولی بالا و پايين بودن اين ارقام بـه تنهـايیگويای چيز خاصی نمی تواند باشد . چون شرکتهايی مانند توزيع مراکز استانها و يا توزيع های تهران در محدودههای جغرافيايی کوچکی مقدار زيادی انرژی توزيع می کننـد و معمـولا هـم بـا توجـه بـه بافـت و نـوع شـبکه ، مقدارانرژی های توزيغ نشده آنها رقم کوچکی می باشد .

بدين جهت برای بررسی دقيقتر مسئله علاوه بـر مقـدارانرژی توزيع نشده و يا خاموشی ، بايستی نرخ خاموشی ها و همچنين وضعيت محدوده ای که انرژی در آن توزيعشده است نيز در نظر گرفته شود و سپس وضعيت شرکتهای توزيع با هـم مقايـسه گـردد . اسـتان خراسـان کـهپهناورترين استان کشور بوده و شامل حدود 20% خاک ايـران مـی باشـد ، تـا اواخـر سـال 1379 تـامين بـرقمشترکين ، توسط دو شرکت توزيع نيروی برق استان خراسان و شهرستان مشهد انجام می گرفت .

با توجه به اينکه تا سال 1379 در خراسان دو شرکت توزيع وجود داشت در جداول زير در ابتدا آ مـار وارقـام بـهصورت مجموعه خراسان آورده می شود ولی در جداول بعدی آمار تک تک شرکتهای توزيع خراسان نيـز آوردهمی شودتا خوانندگان گرامی وضعيت را بهتر لمس نمايند.

جدول شماره يک تعداد مشترکين خراسان و کل کشور و نسبت مشترکين خراسان به کـل کـشور را در سـالهایگذشته نشان می دهد.
سال
79 78 77 شرکتتعداد مشترکين خراسان 1556750 1426834 1398139
تعداد مشترکين کل کشور 15456919 14085710 13838545درصدنسبت خراسان به کلکشور10/07 10/129 10/103جدول شماره يک

همانطوری که از جدول بالا مشخص می باشد ، مجموع مـشترکين در خراسـان در آن سـالها بـيش از ده درصـدمجموع مشترکين کشور بوده است. و جهت اطلاع بيشتر مقدار انرژی تحويلی به مشترکين نيز در سـالهای مـورد
اشاره آورده می شود که در جدول شماره 2 اعداد مربوطه قيد گرديده است..

ب : وضعيت انرژی های تحويلی به مشترکين در سه ساله 79-77 به شرح جدول شماره دو می باشد .

انرژی /سال79 78 77 mwhجمع انرژیتحويلی بمشترکينخراسا8171273 7399917 645265194921269 93119852 77461939 جمع نرژی تحويلی مشترکين کل کشور8/6 7/95 8/45 کل به خراسان درصدنسبتجدول شماره دوهمانطوريکه جدول فوق مشخص شده است مقدار انرژی تحويلی به خراسان بيش از هـشت در صـد انـرژی کـلکشور بوده است واين مقدار انرژی در حدود بيست در صد ازمساحت کشوروبرای حـدود بـيش از ده درصـد ازکـلمشترکين در سراسر مملکت توزيع گرديده است. برای اينکه مشخص شود که ميـزان خاموشـی مـشترکين چـهمقدار بوده در زير حجم انرژی توزيع نشده را نيز می آوريم.

ج : وضعيت کل انرژی های توزيع نشده و مقايسه آنها در سالهای 79-77 به شرح جدول شماره سه می باشد .
سال79 78 77 شرکتجمع کل انرژی های توزيع نشده12564/9 12177/7 15408 خراسانجمع کل انرژی های توزيع نشده242361/9 280477 276266 کشور کل5/18 4/341 5/577 درصد نسبت خراسان به کل کشور

جدول شماره سه

همانطوريکه از جدول فوق مشخص است با وجود اينکه خراسان بيست درصد خاک کشور وبـيش از ده درصـد ازمجموع مشترکين و بيش از هشت در صد از انژری کل کشور را در اختيار دارد در صد خاموشی آن حـدود پـنج درصد بوده که خيلی کمتر از نرخ خاموشيهای مِيانگين کشور بوده است.

با توجه به اينکه در سالهای اخير تعداد شرکتهای توزيع در خراسان افزايش وبه چهارشرکت رسيده اسـت در زيـرآمار سالهای 1381را به تفکيک شرکتهای توزيع مستقر در خراسان وميانگين کشور می آوريم . در جداول پايانینرخ خاموشيهای شرکتهایتوزيع خراسان در سالهای 1380و1381 با مقدار ميانگين کشور مقايسه خواهد شد.

د : مقايسه آمار انرژی تحويلی به شرکتهای توزيع خراسان به تفکيک وکل کشور در سال1381

انرژی تحويلی سالmwh1381 نام شرکت
شرکت توزيع استان خراسان 3754554
شرکت توزيع شهرستان مشهد 4197020
شرکت توزيع شمال خراسان 955615.6

912298.6 شرکت توزيع جنوب خراسان 11497936 جمع کل استان خراسان
کل کشور 111870784درصد نسبت خراسان به کشور 10/2

جدول شماره 4

ه : مقايسه نرخ خاموشيها در شرکتهای توزيع خراسان به تفکيک وکل کشور در سال 1380-1381باتوجه به اينکه خاموشيها ی اعمالی از واحد های مختلف وهمچنين از سطوح مختلف ولتاژ تشکيل گرديده استجدول زير مقدار انرژی توزيع نشده و نرخ انرژی توزيع نشده در سطوح مختلف ولتاژ ونوع خاموشی رادر سالهای1380و1381 نشان می دهد.

خامو شی فشارمتوسط جمع کلبابرنامه بدون برنامه
نام شرکت توزِيع خاموشی فوق توزيِع
1/ 52 0/36 ./4 0/72 خراسان
2/21 0/3 0/33 1/49 خراسان-ج
1/05 0/38 0/38 0/8 مشهد
3/15 0/7 0/6 1/7 کشور کل
جدول شماره ( 5) نرخ خاموشی در سال 1380نرخ از 1000 مي باشد

جهت درک و شناخت بهتروضعيِت خاموشيها در شرکتهای توزيع ، نرخ خاموشی سال 1381 را نيِز که توسـطسازمان توانيِر منتشرشده است در زيِر آورده می شود لازم به ذکر است که شرکت توزيع شمال خراسـان در اواخـرسال 1380 از شرکت توزيع استان منفک ومستقل گرديد.

جدول شماره (6) مقدار خاموشی در سال 1381 برحسب مگاوات ساعت

جدول شماره (7) نرخ خاموشی در سال 1381
خامو شی فشارمتوسط جمع کلبابرنامه بدون برنامه
ميِزان انرژی خاموشی فوق توزيِع.

نام شرکت توزِيع تحويِلی
6134 1452 1419 2032 375454 خراسان
1245 262 265 590 912298.6 خراسان-ج
1202 329 271 321 955615.6 خراسان-ش
6123 2359 1861 946 4197020.5 مشهد
8177 70177 59847 66239 111870784 کشور کل
خامو شی فشارمتوسط جمع کلبابرنامه بدون برنامهميِزان انرژی خاموشی فوق توزيِعتحويِلیشرکت توزيع

1/67 0.43 0.41 0.54/ 4204710 خراسان
1/39 0.31 0.3 0.65 778623 خراسان-ج
1/35 0.3 0.37 0.34 810346 خراسان-ش
1/46 0.5 0.62 0.23 3559278 مشهد
2.49 0/57 0.7 0.59 95261726 کشور کل

آنطوريکه از جداول فوق مشخص است مقدار و حجم خاموشی های اعمال شده در برق خراسان به نسبت به کـلکشور در مجموع رضايت بخش بوده ونرخ خاموشی مجموعه شرکتهای توزيع در خراسان بـا توجـه بـه وسـعت وحجم مقدار انرژی توزيع شده ، پراکندگی در سطح وغيره … حدود 60% نرخ خاموشی کل کـشور اسـت کـه ايـنمسئله نمايانگر اين واقعيت است که حجم خاموشی در خراسان به نسبت ساير نقاط کشور کمتر می باشد .

و اين در حالی است که ارزشيابی های چند ساله اخير هم نشان دهنده وضع نسبتا خوب شبکه و تجهيزات توزيـعدر استان خراسان می باشد که اين امر نشان می دهد که تعميرات و سرويس تجهيزات بـه موقـع و بـه درسـتیانجام ميگيرد . چون خاموشی ناشی از سرويس وتعمير تجهيزات دردل خاموشی های فوق مستتر بـوده و درصـدقابل ملاحظه ای را به خوداختصاص داده است ، بنابراين سعی می شود که علـل کـاهش خاموشـی در خراسـانمشخص تر گردد .

انواع خاموشی ها :
خاموشی های اعمال شده به شبکه را کلآ به دو گروه عمده می توان تقسيم کرد :
1-خاموشی خواسته يا برنامه ريزی شده : خاموشی هايی هستند کـه از قبـل برنامـه ريـزی و زمـان و مکـان ومحدوده آن مشخص است و عمدتا جهت انجام تعميرات و يا در مواردی کمبود نيـرو جهـت جلـوگيری از اعمـالخاموشی های بيشتر به شبکه اعمال می شود .

2- خاموشی های ناخواسته يا اتفاقی : خاموشی هايی هستند که به صورت اتفاقی به شـبکه اعمـال مـی شـود وقابل پيش بينی نمی باشند همانند تريپ نيروگاه وِ يا حوادث روی شبکه های برق .
هر چند که خاموشی های ناخواسته يا اتفاقی غير قابل پيش بينی می باشد ولی می توان بـا تمهيـداتی حجـم ومقدار آنرا کاهش داد .
در اينجا از خاموشی های ناشی از توليد صرفنظر کرده فقط به خاموشی های ناشی از شبکه پرداخته می شـود ومی توان علل عمده خاموشی های ناخواسته را به شرح زير خلاصه کرد :

1- عوامل بيرونی که سبب حادثه می شوند مانند : برخورد وسايل نقليه با شبکه
2- عوامل جوی مانند : سيل ، طوفان ، برف و غيره …
3- نامرغوبی تجهيزات نصب شده مانند : مقره و غيره …
4- فرسودگی شبکه و تجهيرات
5- برخورد شاخه های درختان با شبکه
6- تحميل اضافه بار به شبکه و تجهيزات
7- عدم سرويس بموقع تجهيزات
8- نقش نيروی انسانی در زمان خاموشيها وکوتاه کردن مدت خاموشيها
9- و…

با خلاصه کردن موارد فوق مشخص می گردد که چنانچه برنامه ريزی درسـتی در هنگـام احـداث شـبکه ، بـارعايت استانداردهای مربوطه و تدابير لازم در زمان بهره برداری صورت گيرد ، مسلما اين امر در پايداری شـبکهموثر بوده و اين مسئله در کاهش خاموشی های اعمالی به شبکه مفيد واقع خواهد شد و اغلب موارد می توان باانجام اقدامات به موقع از ايجاد حادثه در شبکه جلوگيری بعمل آورد که در نهايت باعـث کـاهش خاموشـی هـاخواهد شد .

عوامل موثر در کاهش خاموشی ها :

عوامل موثر در کاهش خاموشی ها با توجه به آمارهای موجود برق خراسان را می توان به صورت زيربيان کرد :
PMC ( Preventive Maintenance center )-1 و يا مرکز نگهداری پيشگرانه ، عبارت است از برنامه سيکلانجام سرويس و تعميرات تجهيرات و اجرای شبکه ، در اين برنامه عـلاوه بـر سـيکل انجـام کـار نحـوه کـار وچگونگی انجام آن و نفرات مورد نياز جهت انجام سرويس و تعميرات مشخص گرديده است برنامـه PMC هـمبرای شبکه و تجهيزات انتقا ل و توزيع موجود بوده و واحدهای نظارت کننده ، کنتـرل لازم را در جهـت انجـامبموقع و درست دستورالعملها بمورد اجراء می گذارند .

چون در سالهای اخير مسئوليت سرويس و تعميرات تجهيزات شبکه های انتقال به شرکت مستقلی واگذار شـدهاست ( در خراسان اين کار به شرکت تعمير و نگهداری تاسيسات انتقال نيرو واگذار شده است ) . بـدين جهـتکنترل و نظارت بر اجرای آنها از اهميت زيادی برخوردار است. تعميرات و سرويس و نگهداری تجهيـزات توزيـعنيز بعهده شرکتهای توزيع نيرو بوده ، با توجه به اينکه تجهيزات و شبکه های برقدار بايـستی در سـيکل زمـانیمشخص سرويس و تعمير گردندو اين در حالی است که اين شبکه و تجهيزات برقـدار بـوده بـدين جهـت يـکقسمت عمده از خاموشی های اعمالی به شبکه در اثر بی برق کردن شبکه و تجهيزات بدليل سرويس وتعميراتمی باشد .

با توجه به اينکه شرکتهای توزيع و شرکت انتقال هر کدام شرکت مستقلی هستند و حوزه کاری مشخصی دارندو هر کدام نيز سعی و تلاش می کنند که کارشان را با حداقل هزينه و امکانات انجام دهند ، بعضا انجام وظـايفهر کدام باعث مسائل و مشکلاتی برای طرف مقابل می شود . مانند اعمال خاموشی از طرف شرکت انتقال، کـهمشترکين شرکت توزيع را بی برق کرده و مسائل و مشکلاتی برای شـرکتهای توزيـع بوجـود مـی آورد . بـدينجهت لازم است که هماهنگی لازم بين شرکتهای توزيع و شرکت انتقال بوجود آيد که در برق خراسان نيـز بـهاين مهم توجه شده است .

تاريخچه :
از بدو تشکيل شرکتهای توزيع هر گاه در فيدری از شبکه خاموشی بيش از حد نرمال بوجود مـی آمـد ، دسـتوررسيدگی و بررسی علل آن صادر می شد و در سالهای بعد که شرکتهای توزيع و انتقال نيز تاسيس گرديد ، ايـنروند ادامه داشت و از سال 1376 هر گاه حجم کلی خاموشی ها افزايش می يافت جلساتی با شرکت نمايندگانشرکتهای توزيع ، انتقال ، معاونت بهره برداری ، معاونت نظارت بر توزيع و ديسپاچينگ شمال شـرق تـشکيل وموارد، بررسی و تصميم گيری می شد و کم کم اعضای اين گروه بعنوان کميته کنترل خاموشی مشخص و مقررگرديد که با تدوين برنامه ، قبل از اعمال خاموشی تلاش شود که حجم و مقدار آن کاهش يابـد .

بـدين جهـتکميته فوق الذکر از ابتدای سال1377 با هدف کاهش خاموشی ها جلسات منظم و مرتبـی همـه ماهـه جهـتبررسی برنامه PMC انتقال تشکيل و مواردی را که ممکن بود منجر به خاموشی شـود مـشخص و مـورد بحـثوبررسی قرار می داد و چنانچه با انجام مانور امکان انجام سرويس يا تعمير تجهيزات بدون خاموشی ميـسر بـوددر آن صورت حجم بار و واحدهای مانور کننده آن مشخص و اعلام می گرديد در غير اينصورت کار بـه سـاعاتکم باری شبکه يا شب و تا روزهای جمعه و تعطيل موکول می شد.

چون هر ماهه برنامه PMC ماه بعد بررسی و تصميم گيری می شـود نماينـدگان شـرکت توزيـع از چگـونگی ومحل و ساعت کار گروههای شرکت انتقال مطلع ، و تلاش می شود که کارهای خودشان را بـا کـار گروههـایانتقال هماهنگ کرده که اين امر باعث کاهش قابل ملاحظه ای در خاموشی ها می شود .

البته در سالهای اخير برنامهPMC بصورت ساليانه و در اواخر هر سال برای سال بعد تهيه و به واحدهای ذيـربطارسال می گردد تا نقطه نظرات اصلاحی خودشان را اعلام کنند و هر ماهـه نيـز در جلـسات همـاهنگی برنامـهPMC بصورت ماهيانه مجددا بررسی و تنکناها و موارد خاص بصورت دقيقتر بررسی و تصميم گيری مـی شـودتا خاموشی به حداقل ممکن کاهش يابد . و چون شرکتهای توزيع برنامه اجرايی PMC فوق توزيـع و انتقـال رادر اختيار دارند از خاموشی های حاصل شده از اجرای PMC تا جائی که ممکن است با انجام مانورها از دامنـه وحجم آنها می کاهند و در ساير موارد با برنامه ريزی قبلی عمليات سرويس و نگهداری تجهيـزات توزيـع را کـهلازم است بی برق انجام گيرد ، انجام می دهند که اين امر در کاهش حجم خاموشـی هـای توزيـع خاموشـیهای خواسته به صورت مستقيم و خاموشی های ناخواسته با توجه به انجام سرويس و تعميرات و شـاخه زنـی وغيره … به صورت غيرمستقيم ) موثر خواهد بود.

تغيير در برنامه PMC فوق توزيع و انتقال و جابجايی آن جهت کاهش حجم خاموشی ها باعث افـزايش هزينـهشرکت انتقال خواهد شد و يا ممکن است کار در ساعات کم بـاری روز( صـبح زود و يـا در شـب و يـا روزهـایتعطيل ) انجام شود که اين اقدام نيز باعث افزايش هزينه شرکت مزبور ميشود . بدين جهت در دوره های معينیاضافه هزينه مربوطه از طرف شرکت برق منطقه ای خراسان بايستی پرداخت گردد ولی بايستی دقت کرد ، کهبا توجه به کاهش حجم خاموشی ها و از طرف ديگر رضايت نسبی مشترکين از اينکه کمتر برقشان قطـع شـدهاست مبلغ پرداختی بسيار ناچيز و قابل چشم پوشی خواهد بود .

2- کار با خط گرم
از ديگر عوامل عمده کاهش خاموشی های توزيع تجهيز گروههای خط گرم مـی باشـد گـروه خـط گـرم درمشهد از سالها قبل فعال بوده و در سالهای اخير تقريبا در تمامی شهرهای استان هـم گروههـای خـط گـرم راهاندازی و تجهيز شده اند ، پرسنل آموزش ديده خط گرم موارد متعددی از عمليات سرويس و تعميـرات و غيـره …شبکه رابا خط گرم انجام می دهند که همه ماهه حجم قابل ملاحظه ای از خاموشی ها را پوشش ميدهند.

3- وجود شبکه های استاندارد
وجود شبکه های احداث شده استاندارد ، در سالهای بعد از انقلاب و سالهای اخير از جمله عوامل عمده و مهـم درپايداری شبکه و تاسيسات توزيع و انتقال می باشد که ارزيابی های سالهای اخير هم اين مهم را تاييد می کنند.

4- نيروی انسانی متخصص و متعهد

هرچند که ابزار و وسايل کار از نيازهای اصلی واساسی در انجام امور می باشد ولی نيروی انـسانی کـه از ان ابـزارميخواهد استفاده کند نقش ارزنده ای خواهد داشت چون اگر نيروی انسانی از آن لوازم خوب استفاده نکند نه تنهـابهره وری از آن وسايل کامل نبوده بلکه ممکن است حتی با عث کاهش کارايي گردد. بنا بر ايـن نيـروی انـسانیمتعهد وبا انگيزه نقش اساسی در بهره وری وراندمان هر سيستم وتشکيلاتی را دارد.  در استان خراسان بکارگيری نيروی انسانی متخصص ومتعهد و استفاده صحيح از توان نيروهای موجود از جملـهفاکتورهای مهم در استفاده بهينه از امکانات و تجهيزات بوده که علاوه بـر وضـعيت مناسـب شـبکه هـای بـرقخراسان در مقايسه با کل کشور ، در کاهش خاموشی ها نيز موثر بوده است..

در زير نمونه ای از مطالعات انجام شده در مورد هزينه های خسارت قطع ؛ رضايت مـشترکين و… ؛ کـه توسـطانستيتو تحقيقاتی برق از مشترکين شرکت برق duke در آمريکا انجام شده اورده می شود .

( اين شرکت در امريکا بيش از دو ميليون مشترک را در کار ولينا و …. سرويس دهی می کند آدرس اينترنتـی آنعبارت است از : www.dukepowr.com ) .
در اين تحقيق درمورد هزينه های خاموشی برق ورضـايت مـشترکين از در دسـترس بـودن بـرق ، از 2178مشترک خانگی و299 مشترک صنعتی بزرگ و2798 مشترک صنعتی متوسط و تجاری نطر خواهی شده اسـت.

مقدار خسارت ناشی از تحميلی خاموشی به هر مشترک با توجه به نوع مصرف متفاوت می باشد . در اين بررسیميانگين هزينه خسارت بهای هر کيلو وات سا عت انرژی در بعد از ظهر روز تابستان برای سال 1992معادل 7/79 دلار براورده شده است . در اين تحقيق مشخص شده است که حـدود 5 درصـد از هزينـه هـایخسارات خاموشی کمتر از 5/38 دلار ويا بالا تر از 10/10 دلار در هر کيلو وات ساعت می باشد . بـا توجـه بـهبرآورد فوق ملاحظه می گردد که خسارت خاموشيها چه تاثير مخربی در اقتصاد مملکت دارد. ( 8 -9 )

نتيِجه :

تاميِن برق دايِم ومطميِن مشترکيِن ومصرف کنندگان از اهداف اصلي شرکتهايِ توزيِـع بـرق بـوده وتمـام دسـتاندرکاران صنعت برق تلاش ميِکنند تاخاموشيِها به حداقل ممکن کاهش يِابدهر چند در مقايسه آماری حجم خاموشی در شرکتهای توزيع برق در خراسان نسبت به سـاير شـرکتهای توزيـعکمتر می باشد ؛ ولی تا حد زيادی از حوادث وخاموشی ها قابل پيشگيری می باشد . اين امـر منـوط بـه سـرمايهگذاری مناسب وانجام مطالعات اساسی وزير بنايی دارد که بايستی بموقع انجام گيرد.

از طرف ديگرامروزه بالا رفتن قيمت انرژی و وابستگی شديد بخشهای صنايع- کشاورزی- خـدمات- خـانگی وغيره … به انرژی الکتريکی و توقع مـشترکين و مـصرف کننـدگان از اسـتمرار جريـان بـرق وتبعـات اجتمـاعیواقتصادی آن می طلبد که شرکت های برق منطقه ای و خصوصا شرکت های توزيع، نيروی بيشتری را صـرفکنند، تا از حجم خاموشيها کاسته شود .

برای اين مهم لازم است که با برنامه ريزی دقيقتر وصرف بودجـه ایمناسب در جهت پايداری بيشتر شبکه ها وبالا بردن قابليت اطمينان آن بکوشند. مـسلمآ شـبکه هـای فرسـودهوقديمی خصوصا اگر در طراحی واحداث آنها هم دقت کافی صورت نگرفته باشد از عوامل مهم ايجـاد خاموشـیخواهد بود .ولی نکته اصلی واساسی بهره گيری از نيرویانسانی ماهر ومتخصص ومتعهد به انجام وظيفه اسـت ،که تربيت وکارا نگهداشتن آنها بسيار مشکل وظريف می باشد.

بنـابراين لازم اسـت، باکمـک از تجربـه نيـرویانسانی وبا صرف هزينه های لازم جهت پايداری شبکه ها ،باانجام به موقع سرويس و تعميـرات و برنامـه ريـزیدقيقتر و استفاده ازکالاهای مرغوب وبهره گيری بهتر از امکانا ت موجود ، خاموشی هـای شـبکه را بـه حـداقلممکن کاهش داد .
منابع :
1- کارنامه برق منطقه ای خراسان در سالهای مختلف
توانير سازمان 1-1-5و1-5 فرمهای…-2
4 – گزارشات خاموشی توانير 3- گزارش انرژی های توزيع نشده معاونت بهره برداری توانير از سال 77 تا 81
5- آرشيو شرکت برق منطقه ای خراسان
6- مجموعه مقالات کنفرانسهای توزيع
7- پيک برق – سازمان توانير
8- گزارشات خبری موجود در اينترنت
9- IEEE “ Interruption Cost , Customer Satisfaction and Expectations for Service
Reliability “Michael J. Sullivan Terry Vardell B. Noland Suddeth Ali Vojdani
IEEE Transactions on power Delivery , vol, 11,No.2 ,May 1996